" Ngày mồng mười tháng tư năm Thuận Thiên thứ hai ( 1238 ) , thừa lệnh Thuận Thiên hoàng đế Thái Phó Triệu Túc làm tổng tư lệnh của ba quân , Thái Bảo Duy Từ làm tham mưu trưởng , tả thị lang binh bộ Nguyễn Bặc làm chỉ huy trưởng , thiếu tướng quân Trần Lãm làm chỉ huy phó , Lê Chân đại tá làm hậu cần và dự bị quân . Tổng số quân quan điều động lên đến hơn một vạn sĩ binh , quân trang chỉnh tề , sĩ khí xung thiên sẵn sàng lâm trận . Ngày hai mươi tháng tư năm Thuận Thiên thứ hai , giờ Mùi , đại quân viễn chinh chia làm hai cánh , đường bộ từ lộ Quốc Oai đánh xuống Nam Giao , đường thủy từ lộ Hải Đông đánh vào cửa biển .
Thừa tướng đại nhân phụng lệnh bệ hạ soạn thảo hịch văn phạt Triệu bố cáo thiên hạ , bên trong có viết :
" Thiên sinh chưng dân, quân đức tắc mục. Quân dân chi đạo, vụ tại dưỡng dân .(Trời sinh ra dân chúng, Vua hiền ắt hoà mục. Đạo làm chủ dân, cốt ở nuôi dân) . Nay nghe Man Vương gian ác , thuận lời xúi bẩy của đám hàng thần Triệu Thị , chẳng tuân theo khuôn phép thánh nhân, lại đem binh xâm phạm thánh thổ , cướp bóp chúng dân , khiến trăm họ mệt nhọc lầm than mà riêng thoả cái mưu nuôi mình béo mập.
Bởi tính mệnh muôn dân đều phú bẩm tự trời, thế mà bỗng sa vào cảnh éo le độc hại. Lượng kẻ ở trên cố nhiên phải xót. Những việc từ trước, thôi nói làm gì!
Nay bản chức vâng mệnh bệ hạ chỉ đường tiến quân Nam Hạ , muốn dẹp yên làn sóng yêu nghiệt, chỉ có ý phân biệt quốc thổ, không phân biệt chúng dân. Phải quét sạch nhơ bẩn hôi tanh để đến thuở ca ngày Nghiêu, hưởng tháng Thuấn thăng bình!
Ta nay ra quân, cốt để cứu vớt muôn dân khỏi nơi chìm đắm. Hịch văn truyền tới để mọi người cùng nghe. Ai nấy hãy tự đắn đo, chớ có mang lòng sợ hãi! ."
( trích Đại Việt quốc sử triều diễn ca - Tân Việt sử ký toàn thư )
Đoàn thuyền chiến của Đại Việt từ lộ Hải Đông theo đường biển liên tục ba ngày mới đến được bên ngoài cửa biển Đại An . Lần này thủy quân mang theo lượng lớn chiến thuyền , dễ phải đến 30 chiếc , trong đó hơn một nửa là trung thuyền tài quân , đại thuyền tải quân . Chiến thuyền mang theo có đủ các loại từ Mông Đồng thuyền , Lâu thuyền , Lưỡng Phúc thuyền cho đến cả Mông Xung thuyền * là loại mới đóng nhất cũng được đem ra . Tôn tử năm xưa có dạy :
" Phàm là người giỏi dụng binh, lính mãn ngũ không gọi lại, lương thực không vận tải quá 3 lần, quân nhu lấy tại nước mình, lương thực giải quyết tại nước địch. Được vậy thì lương thảo cấp dưỡng cho quân đội sẽ được thoả mãn. Sở dĩ quốc gia phải nghèo vì dụng binh là do vận tải lương thực đi quá xa.
Vận tải lượng thực xa, bá tánh sẽ nghèo. Chung quanh nơi quân đội tập kết, vật giá sẽ cao vọt bất thường. Vật giá cao vọt sẽ làm cho tiền tài của bách tính khô kiệt. Tiền tài khô kiệt tất phải gấp rút thu thêm thuế. Sức mạnh tiêu hao hết, tiền tài khô kiệt, trong nước khắp đồng quê nhà nhà đều trống rỗng. Bách tính thì tiền tài 10 phần hao bẩy , quốc gia thì xe hỏng ngựa mỏi mười phần hết sáu.
Cho nên tướng soái giỏi lấy lương thực ở nước địch. Ăn 1 chung gạo ở nước địch bằng 20 chung gạo ở nước nhà. Dùng 1 thạch cỏ ở nước địch bằng 20 thạch cỏ ở nước nhà. Muốn quân hăng hái giết địch phải làm quân biết hận địch. Cướp của địch mà thưởng cho quân nhà. Đánh bằng xe, cướp được hơn 10 cái thì thưởng cho người đầu tiên cướp được. Bỏ cờ xe địch, cắm cờ quân nhà mà dùng chung với xe nhà. Đãi tù binh tử tế thì thắng địch mà làm quân nhà thêm mạnh. Thế nên dụng binh cốt thắng, không cốt kéo dài."
– Báo cáo Thiếu tướng , phía trước hai mươi hải lý nữa chính là cửa biển Đại An .
Trần Lãm đứng trên boong tàu nghe người lính kia báo lại liền hài lòng gật đầu , giọng bình thản :
– Truyền lệnh bản tướng xuống dưới các thuyền thả neo tại chỗ , thu hết buồm lại , đưa vũ khí ra ngoài lỗ châu mai , thả lưới đánh cá hai bên mạn tàu giả làm thương thuyền . Một khi phát hiện có tàu thuyền khác đi qua nơi này lập tức đánh chìm , tuyệt không để lộ hành tung của quân ta .
– RÕ THƯA THIẾU TƯỚNG .
Người lính kia lập tức lui xuống ra hiệu hoa tiêu truyền lệnh cho các thuyền phía sau . Vì vị trí các tàu tương đối gần nhau nên dù lúc này trời đã xẩm tối các hoa tiêu vẫn có thể dùng cờ lệnh và mồm truyền tin cho nhau một cách dễ dàng .
Lại nói thuyền của Đại Việt lúc này đã có sự cải tạo nhất định cả về chất lẫn về lượng . Thuyền được cải tạo lại từ đáy bằng sang đáy nhọn hình giọt nước, có động lực cao , cộng thêm sử dụng buồm tam giác thay thế cho buồm chữ nhật , có thể đón được gió thuận , gió nghịch khiến cho độ cơ động cùng tốc độ di chuyển của thuyền tăng lên đáng kể , thậm chí không dùng mái chèo vẫn có thể đi lại băng băng được trên biển lớn .
Tờ mờ sáng , màn sương biển còn chưa tan hẳn , thủy quân Đại Việt đã vội nhổ neo căng buồm , treo lên lá đại kỳ đỏ thắm thẳng hướng áp sát cửa biển Đại An . Mười mấy chiến thuyền xếp thành đội Nhạn hình trận ( Trận hình con Nhạn , hình mũi tên giống như một đàn chim di trú ) , lấy Lâu thuyền làm soái hạm dẫn đầu , theo sau tả hữu là Mông Xung thuyền , Mông Đồng thuyền làm thuyền bắn tên , Lưỡng Phúc thuyền làm hậu quân , đánh vỗ mặt địch , lấy tốc chiến tốc thắng xông tới .
– Kong...Kong...Kong....
– Có địch tập kích , có địch tập kích .
Tiếng chuông đồng từ các tháp canh ngoài cửa thủy trại dồn dập vang tới , đánh thức binh sĩ ở trong doanh trại , tên nào tên nấy hoảng đến một nhóm , nhao nhao xông ra bên ngoài cửa trại , giáp trụ xộc xệch , binh khí thô kệch lẫn lộn với nhau . Tướng trấn thủ thấy tình hình không ổn vội lệnh cho quân lên thuyền nghênh chiến , đáng tiếc vẫn là chậm chân một bước . Thủy quân Đại Việt áp sát quá nhanh , khí thế như hồng ào ạt đánh tới , như cơn sóng dữ không gì cản lại cho đặng .
– Mau nhanh chân , lên dây nỗ , lắp tên vào , dùng thước ngắm căn chuẩn mục tiêu.
Hoa Tiêu trên tháp hô lớn .
– Ngắm chuẩn . Góc 30° . Bắn .
PHẬP...PHẬP...PHẬP.
Ngay lập tức theo lệnh của các chỉ huy , hàng loạt mũi tên dài ba, bốn mét , to bằng ngọn giáo phóng ra bên ngoài , lao đến tháp canh của đối phương .
– Oái...hự
– Ôi mẹ ! Tháp canh bị hạ rồi .
– Cờ...cờ gãy rồi...!
Dưới ánh mắt sửng sốt của kẻ thù , tháp canh phút chốc bị những mũi tên " khổng lồ " phá hủy . Lá đại kỳ họ Triệu cũng bị bắn hạ , sĩ khí Triệu quân tức thì tuột xuống tận đáy . Tướng trấn thủ thấy vậy liền quyết đoán ra lệnh :
Trần Lãm thấy tướng địch rút vào trong trại liền cười lạnh , kẻ thức thời là trang tuấn kiệt , đáng tiếc người này không phải kẻ thức thời .
– Tướng quân có lệnh , thuyền lửa lên trước đốt cháy mục tiêu .
– Nhanh tay lên nào các anh em ....
Hai chiếc Mông Xung theo lệnh soái kỳ trên tàu chủ soái tăng tốc lao lên phía trước , bất chấp mưa tên từ trong thủy trại bắn ra nhanh chóng tiếp cận tàu của đối phương , dùng sào tre đẩy bè gỗ chất đầy than củi đang cháy bừng bừng hay chảo dầu sôi đỏ lửa mắc trên cần trục quăng vào thuyền địch . Trong phút chốc thuyền địch bùng lên ngọn lửa dữ dội , gió lớn càng làm lan nhanh ngọn lửa bén sang các tàu kế bên. Nhất thời trên thuyền truyền ra những tiếng kêu gào thảm , thủy binh của địch hoảng loạn tột cùng , dẫm đạp lên nhau nhảy xuống dòng nước tìm đường tẩu thoát . Thủy quân Đại Việt cũng rất thuần thục dùng câu liêm móc từng tên lên , những kẻ ngoan cố kháng cự đều bị chém sạch , doạ cho bọn hắn xa xẩm mặt mày , không dám ho he trốn chạy gì nữa .
– Tướng quân có lệnh , lập tức đổ bộ lên bờ , công hạ thủy trại địch quân .
Tiếng loa đồng vang vọng khắp các chiến thuyền . Thuyền Mông Đồng , thuyền Mông Xung , Lâu thuyền lấy thế sét đánh đổ bộ lên bờ , ván gỗ nặng nề lập tức hạ xuống , đao thuẫn binh , tràn ra bên ngoài dàn thành viên trận chầm chậm tiến lên , che chắn cung thủ phía sau xạ kích bắn trả đối phương .
– Toàn quân nghe lệnh : TỔNG TẤN CÔNG....
– SÁTTTTT....
– Xạ thủ bắn , ba lý xa , thần cơ nỏ ngắm bắn tự do .
– Bắn....
Vun vút...
Phanh...phanh....phanh .
Lời vừa mới dứt thì cung thủ , đại nỗ thủ đồng loạt xạ tiễn , như sao sa rơi xuống dưới đầu địch nhân , cắm đầy lỗ chỗ trên lớp tường đất . Cung thủ kẻ địch chỉ biết ôm đầu lẩn trốn vô pháp bắn trả , có tên liều mạng ló ra liền bị tên nỏ ghim cho thành nhím , lại có tên số nhọ bị mũi "tên" của ba lý xa bắn trúng , thân thể đều bị xoắn nát , dư lực còn đủ xuyên qua thêm mấy tên nữa , như que xiên thịt cắm trên tường đất .
Tường đất thủy trại chỉ cao ba mét có hơn , thủy quân Đại Việt chẳng mất công sức liền dùng dây móc , mộc thang đơn giản leo lên phía trên . Tướng trấn thủ thấy vậy liền thét lớn :
– Dựng tường khiên lên , chuẩn bị đánh giáp lá cà .
– Ẩn nấp tránh tên . NHANHHH.....
Binh sĩ Triệu thị cũng không phải hạng tôm cua nhãi nhép , rất nhanh liền theo lời chủ tướng dựng lên tường khiên . Cung tiễn thủ núp hết phía sau , nhường chỗ cho đao thuẫn binh cùng trường thương binh tiến lên phía trước . Quân Đại Việt vừa leo lên tường đất liền bắt gặp trường thương quân Triệu tua tủa đâm ra nhất thời lâm vào hỗn chiến . Lợi dụng Đại Việt binh sĩ khựng lại tránh né trường thương , cung thủ Đại Việt không thể bắn tiễn ngộ thương đồng đội , Triệu quân cung thủ cũng liền rảnh tay bắn hạ đối phương . Tình thế hai bên lâm vào giằng co ác liệt .
Lớp tường đất lỗ chỗ tên bắn cũng được tận dụng triệt để , trường thương đục thủng từ trong ló ra bên ngoài , đâm trúng người lính đang leo lên trên . Đầu thương xuyên qua minh quang khải giáp , đâm vào bụng của người lính khiến anh ta hét thảm một tiếng rồi ngã xuống . Có người lính leo được giữa đường , vừa ngẩng đầu lên liền bị lang tiễn cắm thẳng vào mắt , lực tên giật mạnh xuyên qua hộp sọ , kéo anh ta rơi xuống chân tường . Lại có người đen đủi bị quân Triệu ném đá trúng đầu , óc sọ vỡ nát tưởng như đậu hũ , nhão nhuệt bắn sang mặt cả người kế bên .
Quân Đại Việt cũng không phải ăn chay , dùng dây móc kéo lính thủ thành lộn nhào xuống đất , bồi hắn một đao hoá kiếp nhân sinh . Một tên khác bị câu liêm móc phải , chỉ nghe soạt một tiếng , chiếc cổ y bị lưỡi thép sắc lạnh cắt lìa như rau quả . Khoả đầu lâu bay trên không trung , để lại thân thể phụt lên một cột máu dài , ánh mắt trợn trừng sợ hãi rơi xuống mặt đất .
Quân Đại Việt leo lên trên tường điên cuồng chém giết , đại chiến hai bên tức khắc nổ ra . Đại Việt binh sĩ tựa như hổ lạc bầy cừu thoả sức chém giết , hung bạo ngược sát Triệu quân không chút nương tay , ăn miếng trả miếng lẫn nhau . Một người lính vừa dùng đoản đao chém rụng đầu đối phương , vừa quay lại liền bị lang tiễn bắn tới xuyên qua yết hầu . Người lính đó chỉ kịp ôm lấy cổ mình há hốc mồng a a vài tiếng rồi ngã xuống , chết không nhắm mắt . Tên kia thấy đồng đội mình chết thảm như vậy , ánh mắt đỏ au căm giận ném đi ngọn giáo trên tay về phía kẻ phía sau . Ngọn giáo lao đi vun vút , đâm thẳng vào ngực tên cung thủ , đục nát trái tim của y thành cái lỗ lớn . Người lính ấy chưa kịp vui mừng liền bị hai thanh trường thương phia sau đâm tới , ruột gan đứt đoạn lòi ra bên ngoài , chết đến không thể chết lại . Khung cảnh giết chóc ấy diễn ra trên khắp chiến trường , đâu đâu cũng cảnh thây chất thành đống , thê thảm vô cùng .
Tướng trấn thủ là kẻ hơn người , một thân chống chọi với cơn sóng giữ , chiến đao của y nhuộm đỏ máu tươi , hẳn là binh sĩ Đại Việt táng thân ở dưới tay y không thiếu đi đâu . Trần Lãm sớm đã biết kẻ này là người ngu trung , tất không giữ đặng liền quyết đoán :
– Nguyên Thái , con lên đối chiến với hắn , thuận tiện tiễn hắn một đoạn xuống hoàng tuyền đi .
– Hài nhi lĩnh mệnh .
Trần Nguyên Thái nhận được mệnh lệnh liền lấy tốc độ nhanh nhất leo lên tường đất , một đường giết tới tận chỗ tướng trấn thủ quan .
– Kẻ đến là ai mau xưng danh tánh !!!
Tướng trấn thủ quát lớn .
Trần Nguyên Thái nghe vậy bật cười nói :
– Ta là Trần Nguyên Thái , thiếu tá quân đội Đại Việt quốc , tuân theo thánh lệnh hoàng đế bệ hạ đem binh thảo phạt thứ hàng thần lơ láo họ Triệu . Ta thấy ngươi là kẻ có tài , không nỡ giết đi , chỉ cần ngươi chịu đầu hàng , cùng đại quân ta tiêu diệt Triệu thị , tin tưởng rằng hoàng đế bệ hạ nhất định sẽ trọng dụng ngươi .
– Phi , muốn ta đầu hàng , nằm mơ đi . Tướng trên sa trường chỉ có da ngựa bọc thây chứ quyết không chịu mang danh ô nhục làm thân hàng tướng .
Trần Nguyên Thái nghe đến liền cười lạnh :
– Gian ngoan mất linh. Được , nếu ngươi muốn đi tìm chết như vậy , ta đây sẽ thành toàn cho ngươi .
Trần Nguyên Thái rống giận một tiếng , thân hình lao vun vút như tên bắn nhảy lên không trung trảm xuống . Tướng trấn thủ cũng chằng phải tay mơ , không né tránh mà lập tức hoành đao đón đỡ .
Keng...keng...keng.
Kẻ thù gặp nhau liền đỏ mắt , hay bên khí thế không ai nhường ai lao vào giao chiến , binh lính hai phe tự động ngừng đánh , nhường ra khoảng trống cho hai vị kia đối chiến lẫn nhau . Tiếng kim loại thanh thúy vang lên không ngừng , hoa lửa tung toé bắn ra tứ phía . Trảm mã đao , trường đao cương mãnh va chạm vào nhau , ta chém ngươi đỡ , ta bổ ngươi tránh , đánh hơn chục hiệp mà vẫn bất phân thắng bại .
Crắc...
Trước ánh mắt ngỡ ngàng của binh lính Triệu thị , thanh trường đao của tướng trấn thủ thế mà bị gãy làm đôi .Trần Nguyên Thái lợi dụng sơ hở hắn bị phân tâm một cước đạp trúng ngực khiến thân hình y lùi lại mấy bước , lảo đảo một hồi rồi quỵ xuống mặt đất . Hắn ngước lên trời cười thảm :
– Haha...Trời muốn diệt Triệu thị , trời muốn diệt Triệu thị ta rồi . Ta thân làm tướng thì xin chịu chết , chỉ xin Trần tướng quân tha cho binh lính dưới trướng một mạng , họ không có tội tình gì .
Nói đoạn liền dùng đao gãy trên tay tuẫn tiết , kết thúc cuộc đời tội lỗi trái ngang của y . Binh lính dưới trướng thấy vậy cũng buông bỏ vũ khí lũ lượt quy hàng , cửa biển Đại An cứ thế đã rơi vào tay Đại Việt . Một chiếc thòng lọng đang dần hình thành , siết chặt lấy thành Ma Lĩnh mà không ai hay biết .
" Ngày hai ba , tháng tư năm Thuận Thiên thứ hai , giờ Dần , đại quân công chiếm Đại An thủy trại mất một canh giờ . Triệu Thị Nam Giao dần bị vây hãm ."
( trích Đại Việt quốc sử triều diễn ca - Nhất Chương - Tân Việt sử ký toàn thư )