Đại Học Hoàng Gia
“Vương thượng, thần có tấu chương”
Lê Quý Đôn rút trong lòng ra một bản tấu nói: “ Đây là phương án xây dựng đại học đường tại Thăng Long mà lần trước Vương thượng đã nói, vì thời gian tương đối gấp rút. Lão thần định dùng Quốc tử giám sau đó sửa sang mở rộng lại để dùng, xin Vương thượng ân chuẩn?”
Xây dựng Đại học Hoàng gia không chỉ là chiêu học sinh đến đây học. mà là nơi đề tiến hành giáo huấn bồi dưỡng cho văn võ bá quan của Thăng Long, có phần giống với trường chính trị của đời sau. chủ yếu là để đảm bảo các quan viên có cùng chung chí hướng chính trị với Trịnh Cán và Vương thất. hơn nữa, việc có một trường học tầm cỡ này càng khiến cho hắn phát huy được tận cùng việc vơ vét nhân tài và truyền bá tư tưởng tiến bộ cho bá tính,
Ngồi trên bảo tọa cửu long Trịnh Cán gật đầu nói: “Những việc như vậy không cần phải hỏi ý quả nhân. Khanh cứ toàn quyền phụ trách thực thi là được.”
Đại triều hôm nay chủ yếu là thương thảo việc khai quật mỏ và đúc tiền. để chống lại sức bành trướng của Cảnh Thống thông bảo, ba viên quan phụ trách mậu dịch, tiến bạc và tài thuế, liên danh đứng ra nói
.: “Theo ý chỉ của Vương thượng, đồng hào bạc đã đúc xong, xin Vương thượng ngự lãm,.”
Mậu dịch thự lệnh, Nguyễn Phong Cảnh cẩn thận lấy từ trong hộp gỗ ra ba đồng tiền bạc to nhỏ khác nhau cung kính dâng lên phía trước,
Trịnh Cán nghe mà tinh thần phấn chấn, hắn vội cho thái giám đem lại, việc phát hành tiền này chính là bước đầu tiên trong cuộc chiến tiền tệ chống lại Trịnh Tông, nguyên do giá trị chênh lệch giữa tiền đồng và tiền bạc quá lớn. mà ở giữa lại không có một loại tiền quá độ nào nên hẵn đã thiết kế một loại tiền tệ quá độ ở giữa. cũng như sau này, dưới một trăm nghìn có thêm năm mươi, hai mươi, mười nghìn vậy.
Vốn dĩ hiện tại, tiền chính được dùng trong đất đai của hắn đã là tiền của Bắc đại việt tuồn vào, không cớ cách nào bài xích, mọi người đã đều coi tiền bạc của Trịnh Tông là tiền tệ tốt nhất, nhưng vấn đề chính là hắn và Vương thất bạc trắng không nhiều, không cách gì phát hành lượng lớn giống như Trịnh Tông, cho nên trước kia các đời tiên vương và hắn và kể cả Trịnh Tông đành phải dùng tiền tệ có hàm lượng bạc. tỷ như sau bạc ba chì, ba bạc 5 chì 2 sắt, nhưng như rất dễ có tiền giả và dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, tiền giả tràn lan trên thị trường, gây lạm phát, giá cả tăng vọt. không thể nghi ngờ, đồng hào bạc của Trịnh Tông khắc phục được hết nhưng điểm này, đầu tiên nó thuần là bạc trắng, không có tạp chất, lại có trọng lượng chính xác, cái này còn làm giả thế nào, cha lẽ lại thêm bạc vào. Cho nên ngay lúc Trịnh Tông tuồn Cảnh Thống Thông Bảo này vào Đại Việt, toàn dân và lái buôn đã hưởng ứng nhiệt liệt, Trịnh Cán muốn loại bỏ đồng tiền này là không thể nào, cho nên phát hành tiền quá độ này cũng là một cách tìm lại cán cân tiền tệ
Trịnh Cán nhìn về phía ba đồng hào bạc này , một đồng là năm mươi tiền, một đồng hai mươi tiền và một đồng là mười tiền. Cái gọi là hào bạc này chẳng qua là có nén bạc nhỏ hơn đồng Cảnh Thống Thông Bảo kia và có hình dáng tiêu chuẩn. Hào bạc năm mươi tiền có hình ngũ giác lớn bằng ngón tay cái, còn hào bạc hai mươi tiền có hình tròn nhỏ hơn một chút, đồng mười tiền nhỏ hơn nữa tất cả đều được đánh bóng loáng. Trịnh Cán cầm lên xem. chất lượng quả không tồi!
viên Mậu Dịch thự lệnh kia lại giải thích: “ Vương thượng loại hào bạc này rất khó làm giả. nếu mà pha chì hoặc đồng trắng vào thì trọng lượng lập tức sẽ khác, chỉ cần dùng tay đong nhẹ ắt sẽ biết thật hư. Gần như không thể làm giả. Hiện nay đã đúc được tám trăm cân. Chuẩn bị đưa vào lưu thông”
Trịnh Cán ném đồng bạc năm mươi tiền trở lại khay rồi nói: “Được, vậy thì cứ theo kế hoạch, một tháng sau bắt đầu vận chuyển đến đi mọi nơi, để cho dân chúng quen với đồng tiền này.”
- Đoàn Thụ
Trịnh Cán đột nhiên quát lớn
- Có vi thần
“ Truyền ý chỉ của quả nhân, thu hồi toàn bộ quyền đúc tiền của các vương công trước kia tiên vương đã ban cho, đồng thời thông báo rộng rãi về hào bạc mới này, trẫm muốn dù là đứa trẻ cũng phải thấy được sự ưu việt của hào bạc này”
Hoàng Đình Bảo đứng đầu võ quan cười nói: “sở dĩ chúng ta đấu không lại triều đình chính là vì cảnh nội không có một mỏ bạc to như thế, cho nên bọn họ không cách nào dùng bạc thuần như Trịnh Tông. Có thể nói lần đánh hạ Lan Xang này mang lại cho chúng ta kinh hỷ thật lớn, không những có mỏ bạc lớn, mà còn có mỏ vàng và đồng, chỉ cần lần này ngang tay với Triều đình, thì tin rằng chẳng cần mấy năm, tiền tệ của cả Đại Việt vầ thậm chí đàng trong cũng không phải một mình Trịnh Tông hắn quản được
Nhắc đến mỏ, mọi người lại bắt đầu sôi sục, về tình hình phát hiện bạc và vàng tại thượng Lào
Nửa tháng trước quân đội đã phát hiện mỏ bạc mỏ vàng đồng, và nhiều lại khác tại Lan Xang, Nguyễn Công Tuấn đã cho hỏa tốc tám trăm dặm báo lại cho Trịnh Cán khiến hắn tìm thấy một cơ hội để lật ngược ván cờ
Nghĩ đến việc phải xây dựng vào nguồn khai quật kim loại khác nhau, Trịnh cán và đám quan lại đã bắt đầu nghĩ đến việc làm đường vận chuyển Hôm nay hợp chính là để thảo luận các việc cụ thể liên quan.
“Quan trọng là nhân lực không đủ!”
Lê Quý Đôn vẫn tiếp tục nói: “Bọn cơ mật viện lão thần vừa cho xây dựng rất nhiều công phường, lại còn nhân lực mở rộng QUốc Tử Giám, lại thêm con đường lớn từ An Quảng đến Thăng Long... lại thêm nhân lực cho quân khí giám đóng tàu đúc súng. Tuy rằng tù binh nhiều nhưng vẫn không đủ, chúng ta đã phải thuê thêm dân chúng . nếu như thêm cả việc khai mỏ và làm đường lần này chí ít cần trên vạn nhân lực, nếu tiếp tục lấy trong dân e rằng sẽ hoang phế ruộng vườn, cái này không ổn lắm”
Trịnh Cán trầm tư một lúc bèn nói: “vậy mỏ bạc có thể để tù binh của Lang Xang đến khai quật, còn làm đường xuyên qua Trường Sơn tạm thời từ từ nghĩ cách, vận chuyển vẫn tạm dùng đường cũ”
Phạm Ngô Cầu lại bước ra nói: “ Vương thượng, chí ít chúng ta có thể dùng voi để vận chuyển, sẽ không lo sợ đường núi , nhưng việc này còn cần một người đích thân thị sát/”
Trịnh Cán nhịp ngón tay lên ghế rồng, hồi lâu hắn chợt nhớ ra mình đã từng hứa với Vương Lâm rằng sẽ cho hắn cơ hội. bèn cười nói: “Vương Lâm, lần này khanh vất vả một chút”
……..
Từ khi Trịnh Cán cho phép đám thương nhân ngoại quốc được phép vào Thăng Long buôn bán, mà không phải qua Phố Hiến nữa, Thì Thăng Long đã xuất hiện vô số người nước ngoài đi lại, người pháp, người anh, người bồ đào nha, người Triều Tiên, Nhật Bản, thậm chí có cả Tây Ba Nha.
Sáng hôm đó, hiệp hội thương nhân Pháp đều tụ tập ở thương hội. bọn họ là đang bàn luận về tiền mới của Trịnh Cán và dự án khai thác khoáng sản ở Lan Xang Trong tiền sảnh của hiệp hội thương vụ, vài lãnh tụ của hiệp hội đương ngồi đó
Lần này người triệu tập hội nghị là jaques. lão năm nay khoảng năm mươi. Chính là người đầu tiên buôn bán với Đại Việt, và cũng là người đầu tiên mang hàng hóa của Đại Việt về pháp, lão đang thao thao bất tuyệt bằng tiếp pháp và thỉnh thoảng pha lẫn vài từ bản địa
“Các vị. hiện này tình thế không cần ta nói chắc mọi người đã rõ, Vị Vương thượng phương đông này khác xa những người tiền nhiệm, trong khi các đời trước ngăn cấm thì Trịnh điện hạ lại mỏe rộng cửa, cho phép mở thương hội, mậu dịch tự do, thậm chí là mở mắt với các mặt hàng trước kia là quốc cấm, cơ hội đang đến, hiện nay công ty Đông Ấn (1) đã đi trước chúng ta , lần này khai thác khoáng sản của Lan Xang chính là cơ hội chúng ta không nên bỏ lỡ,”
“jaques, ngươi có kinh nghiệm nhất của chúng ta. ngươi hãy nói thử về suy nghĩ của mình xem!”
“Kỳ thực cách nghĩ của ta rất đơn giản, chính là thuyết phục Trịnh vương điện hạ. cho phép bọn ta tham dự vào quá trình khai thác các mở này, có thế không cần mỏ bạc, chỉ cần mỏ đồng và sắt cũng được rồi, chỉ cần vào được Lan Xang chúng ta có thể với tay đến các nước sâu trong nội địa như Miến Điện, BuTan.”
“Jaques, ta nghĩ khó mà được dẫu sao giờ hai nước đang có chiến tranh bùng phát, quân đội không thể cho phép chúng ta quá cảnh như vậy”
“Cho nên khi gặp Trịnh Điện hạ chúng ta phải giải thích với hắn. chúng ta sẽ không vận chuyển những hàng hóa quân dụng chúng ta chỉ bán hàng tiêu dùng, chỉ tiêu dùng, tin rằng sẽ qua được , hơn nữa ta đã nhờ Tổng Giám Mục giáo phận đàng ngoài rồi, ngài có giao tình với Trịnh Vương tin rằng sẽ có thể được”
Từ hai năm trước sau khi được Trịnh Cán cho phép truyền đạo và xây dựng nhà thờ, Tổng Giám Mục giáo phận Đàng Ngoài Giám mục Jean Davoust đã truyền đạo đến mọi nơi trong đất nước của Trịnh Cán , trong tay cũng có khá nhiều giáo dân, lần này jaques chính là nhờ lão đi con đường Trịnh Cán tranh thủ cho hắn một suất vào Lào
Trong khi đó trong Tử Cấm Thành Jean Davoust đang ngồi nói chuyện với Trịnh Cán
“Vương thượng. thần đã dành cả đời để truyền đạo tại quốc gia của người, thần cũng coi như một phần tử của Đại Việt thần chỉ thỉnh cầu vương thượng nể tình ban cho thương hội một cơ hội “
Trịnh Cán mỉm cười, hắn từ hiện đại mà đến biết rõ xua thế của thương mại sau này,hắn rất sẵn lòng giúp đỡ, nhưng cũng phải xem, bọn họ có thể cho hắn lợi ích gì, hắn nói với Jean Davoust:
- Tổng Giám Mục đại nhân, nếu như thương hội có thể cùng quả nhân, mở đường vượt Trường Sơn, quả nhân sẽ ân chuẩn cho bọn chúng buôn bán trong lãnh thổ Lang Xang và thậm chí cấp cả văn điệp thông quan cho phép chúng sang Miến Điện cũng có thể.
Jean Davoust gật đầu.
“ Việc này thần sẽ nói với bọn họ, Vương thượng thấu tình đạt lý. Thần thật sự cảm kích”
Jean Davoust đã cho hắn kỹ thuật đúc súng và đóng thuyền, hắn không thể không nể mặt, cuối cùng sau khi gặp mặt đám thương nhân kia, hắn đã đồng ý cho bọn chúng vào Lào với điều kiện, hắn xuất lực, đám người kia xuất tiền, con đường xẻ dọc Trường Sơn danh chấn hậu thế cứ như vậy được hình thành.
(1)Công ty Đông Ấn là tên của một vài công ty lịch sử của châu Âu được ban phép độc quyền buôn bán với châu Á, đặc biệt hơn là với Ấn Độ.
Công ty Đông Ấn Anh, thành lập năm 1600
Công ty Đông Ấn Hà Lan, thành lập năm 1602
Công ty Đông Ấn Đan Mạch, thành lập năm 1616
Công ty Đông Ấn Bồ Đào Nha, thành lập năm 1628
Công ty Đông Ấn Pháp, thành lập năm 1664
Công ty Đông Ấn Thụy Điển, thành lập năm 1731
Trong truyện là công ty Đông Ấn của Anh Quốc.
