Ngày xưa có một con khỉ sống rất lâu, có thể nó còn già hơn người ta nghĩ rất nhiều. Người ta gọi nó bằng nghìn cái tên khác nhau trong đó cách gọi đơn giản nhất là Hé Ho. Nhưng có lẽ đó là cái tên hay nhất, thích hợp nhất để gọi con khỉ già này.- Một chàng trai hóa thân từ bông hoa chuối cho rằng như vậy.

- Con khỉ giả này đã kể cho ta nghe rất nhiều câu chuyện mà nó biết được trong suốt bao năm tháng sống trên trái đất này. Trong đó có một chuyện rất đáng nhớ. Các vị hãy nghe nhé!

Hé Ho nhỏ chỉ bằng một đứa trẻ sơ sinh. Ở thời đó, giống khỉ xanh còn tồn tại rất nhiều. Có lẽ chúng ta phải cảm ơn thiên nhiên đã khiến cho loài khỉ đáng ghét này biến mất mãi mãi. Bởi đó là sinh vật có tâm địa độc ác xấu xa nhất cõi đời. Chẳng bao giờ nó đem lại điều tốt đẹp cho con người. Nó can dự một cách trơ trẽn vào tất cả các công việc của con người. Chúng thực sự thích thú nếu được trọc ghẹo, chơi xấu một ai đó. Thậm chí cái tên gọi của chúng cũng thật đáng ghét: Ndokeng Ndoke.

Một hôm, một con khỉ xanh gặp trên đường một con rùa già Kolokolopoua. Loài rùa này từ lâu đã nổi tiếng bởi sự khôn ngoan cho nên nó có vẻ quá tự tin. Thường thì chúng luôn tỏ ra chẳng sợ cái gì. Thay vì bộ lông thú, cái lưng chắc như đá của chúng là một vũ khí bảo vệ rất tối tân mà khiến cho loài động vật ăn thịt nào cũng phải chán ngán. Không bao giờ một con rùa Kolokolopoua lại phải cúi đầu chào một con khỉ xanh mà thường cao ngạo hỏi chúng bằng một giọng rất ra vẻ:

- Ngươi đi đâu thế?

- Ngài quan tâm đến điều đó làm gì?- Con khỉ xanh trả lời rồi đưa mắt nhìn con rùa một cách rất tò mò. Rồi bỗng nhiên một ý nghĩ nảy ra trong đầu nó.

- Bởi vì ngài là loài rùa đáng kính nên tôi mới muốn nói với ngài điều này. Tôi đang định ra bờ sông đây. Sau trận mưa lớn hôm qua, các trận nước lớn tràn về sông rất nhiều cuốn theo vô khối cây đổ. Tôi định đến đó tìm ít gỗ để làm một chiếc xà lan hay là một cái tổ lớn như của loài chim ấy. Tôi nghĩ nó sẽ rất tốt. Nếu ngài muốn, tôi sẽ dẫn ngài tới đó với tôi.

Con rùa rất vui vì hôm nay nó tìm được một người để cùng chơi đùa nên vui vẻ chấp thuận ngay. Khi đến bờ sông nó nhìn thấy đúng là dòng nước sông cuồn cuộn cuốn theo rất nhiều gốc chuối đổ.

- Nào ngài đi nhanh lên, đừng chậm như vậy!- Con khỉ kêu lên vẻ lo lắng.- Hãy nhảy xuống nước chặn cây chuối kia lại không có nó trôi đi mất. Ngài có nhìn thấy một quả chuối chín mọng lấp trong tàu lá chuối kia không? Thế rồi, con rùa cũng nghe theo đề nghị của con khỉ và lao xuống nước.

Trong khi con rùa đang cố chặn cây chuối lại mà chưa được thì con khỉ cứ chạy dọc bờ sông mà hét nhanh lên. Cuối cùng thì con rùa cũng tóm được cây chuối một cách rất khó khăn. Thấy vậy con khỉ chạy đến yêu cầu:

- Đẩy cây chuối đó lại gần đây cho tôi, tôi sẽ giúp ngài kéo nó lên bờ. Kìa nhanh lên! Tôi chưa từng thấy ai lại chậm chạp và ngu ngốc như thế này. Thôi được, để tôi tự làm.

Con rùa miễn cưỡng nghe theo lời con khỉ nhưng nhanh như chớp, nó nhảy ra tóm luôn lấy quả chuối đưa lên mồm ăn ngấu nghiến để mặc cho con rùa tự xoay xở một cách khó nhọc để đưa cây chuối lên.

- Ngươi làm gì vậy?- Con rùa bực tức hỏi- Ta nghĩ với quả chuối đó chúng ta phải phân chia cho công bằng mới được chứ!

- Tôi muốn kiểm tra xem quả chuối này có chín thật không mà- Con khỉ trả lời với vẻ ranh mãnh- Bây giờ, chẳng may quả chuối đã chui tọt vào bụng tôi rồi. Tôi rất lấy làm tiếc là chẳng còn quả nào nữa để phần ngài. Thật lòng tôi rất tiếc. Thôi đành phải đợi quả khác mọc lên vậy. Để chứng minh cho ngài thấy là tôi rất muốn phân chia cho thật công bằng thì đây: với cây chuối này tôi chỉ xin phần ngọn còn phần gốc là của ngài.

Con rùa nghe thấy có vẻ hợp lý nếu chia như vậy liền đồng ý. Con khỉ ranh mãnh liền đem ngọn chuối đi trồng ngay lập tức. Trong lòng nó đang mừng thầm và chế giễu con rùa ngốc nghếch.

- Đúng là đồ rùa ngu dốt!- Nó tự nói một mình- Sao ngươi lại không hiểu là chỉ có ngọn chuối mới trồng thành cây được chứ không phải là gốc chứ nhỉ? Ta rất tò mò muốn biết ngươi sẽ thu hoạch được cái gì nào.

Nhiều ngày trôi qua, con khỉ đến chỗ cây chuối mà nó trồng để kiểm tra xem chuối đã ăn được chưa. Đến nơi nó thấy lá chuối đều ngả sang màu vàng. Trong lòng mừng thầm và rất là thèm ăn nó tự nói một mình:

- Được rồi, chuối đang chín rồi! Chẳng mấy chốc mà ăn được.

Bỗng một hôm cây chuối của nó rũ lá xuống và đổ xuống đất. Nó liền chạy đến chỗ con rùa và cây chuối của con rùa, sốt sắng hỏi với vẻ rất mỉa mai, châm chọc:

- Thế nào, cây chuối của ngài đã cho quả chín chưa hả ngài rùa?

Nhưng khi nhìn thấy cây chuối thì nó lại tỏ ra rất ghen tị. Lúc này gốc chuối đã bén rễ lên xanh tốt. Nhiều tàu lá chuối to, xanh mơn mởn mọc lên tua tủa. Lấp ló trong những tàu lá là một buồng hoa chuối đang nở. Mấy ngày sau, những bông hoa chuối li ti đã lột xác thành những quả chuối xanh. Buồng chuối ngày càng lớn và trở nên nặng trĩu. Nhìn thấy vậy con khỉ tức điên lên vì ghen tị. Còn con rùa thì tỏ ra rất thích thú và tự hào. Khi cả buồng chuối đã chín vàng thơm nức, con rùa liền yêu cầu con khỉ:

- Ngươi hãy giúp ta một việc được không? Chuối đã chín vàng rồi nhưng ta không biết trèo. Hãy giúp ta trèo lên đó hái quả đi! Ta hứa sẽ trả công cho ngươi. Khi nào cây chuối ra đợt quả thứ hai thì tất cả chỗ quả đó sẽ thuộc về ngươi có được không?

Con khỉ ranh mãnh đồng ý ngay và chỉ trong nháy mắt nó đã trễm trệ ngồi trên ngọn cây. Nó hái quả chuối nhỏ nhất và ném cho con rùa.

- Đây là lượt đầu tiên thuộc về ngài.

Rồi nó ăn ngấu nghiến quả chuối thứ hai rồi bứt quả thứ ba ném cho con rùa và lại ngấu nghiến ăn quả thứ bốn. Thấy vậy rùa hét lên:

- Này, nhà ngươi đang làm gì vậy? Sao ngươi lại ăn của ta, ta đã nói là ngươi chỉ được hưởng đợt quả thứ hai của cây chuối này thôi cơ mà.

- Thì đúng là tôi chỉ ăn quả chuối lần thứ hai thôi đấy chứ!- Con khỉ ranh mãnh trả lời và ăn nốt miếng chuối của quả thứ tư.

- Ngươi hãy dừng lại đi- Con rùa tức giận quát lớn- Chỗ quả này không phải là của ngươi. Ta đã bảo là khi nào cây ra quả đợt hai thì ngươi mới được hưởng cơ mà.

Con khỉ vẫn giả vờ hiểu sai ý của rùa và lại cãi lại:

- Ngài chẳng giữ lời gì cả! Tôi chỉ lấy những quả hái lần thứ hai đấy chứ, những quả hái lần thứ nhất đã đều trả cho ngài đầy đủ rồi là gì. Tôi chỉ giữ lại và ăn những quả hái lần thứ hai đúng như những gì tôi và ngài đã thỏa thuận từ trước đó thôi. Rõ ràng ngài làm như vậy là muốn vu cáo tôi là kẻ dối trá xảo quyệt. Nhưng tôi chỉ làm đúng theo thỏa thuận mà thôi.

Con rùa chậm chạp cố gắng giữ bình tĩnh để xem con khỉ ranh mãnh kia đang tính toán gì. Nó gắng nhớ lại trong đầu những gì đã nói với con khỉ kia. Trong lúc đó thì con khỉ ăn ngấu nghiến hết quả này đến quả khác rồi lợi dụng lúc con rùa đang đăm chiêu suy nghĩ nó liền lặng lẽ bỏ trốn.

- Ôi đâu rồi?- Con rùa bừng tỉnh- Đúng là ta quá già rồi, ta đã không lường trước được những quỷ kế của con khỉ ranh mãnh xảo quyệt kia.- Rùa ta rên rỉ trong đau khổ.

Một thời gian sau, một hôm rùa ta đang đi dạo trong một khu rừng hoang thì thấy một cái dây thòng lọng được treo trên một cái cây. Chắc đây là cái bẫy thú rừng của mấy người thợ săn. Con rùa hiểu ra và khéo léo tránh được cái bẫy đó.

Vừa mới tránh được cái bẫy thì rùa ta nghe thấy một giọng nói quen quen cất lên hỏi:

- Ngài đang nhìn cái gì mà chăm chú vậy, thưa ngài rùa đáng kính!

Rùa Kolokolopoua nhận ra ngay đó chính là con khỉ xảo quyệt đã cướp tay trên buồng chuối của mình. Cố kìm tức giận, rùa ta tỏ vẻ thân thiện:

- Ngươi muốn ta nhìn cái gì chứ? Ta tìm thấy trên cây này một chiếc vòng làm bằng lông thú rất đẹp. Ta đang cố kéo nó xuống đeo thử xem có hợp với ta không.

- Cho tôi xem cái đã, cho tôi xem cái đã!- Con khỉ năn nỉ- Để tôi thử trước cho. Tôi sợ cái đầu gồ ghề của ngài làm nó gẫy mất. Ôi tôi chưa bao giờ nhìn thấy rùa đeo vòng cả. Ngài để tôi thử trước nhé.

Rùa chưa kịp trả lời thì khỉ ta nhanh như cắt lao đến thò đầu vào chiếc dây thòng lọng. Và thế là nó mắc luôn vào bẫy. Chiếc cây thít chặt vào cổ nó và treo nó lơ lửng trên cây. Rùa ta thích thú, thỏa mãn vì đã trả thù được con khỉ đáng ghét. Nó bắt đầu giễu:

- Sự thật là chiếc thòng lọng cổ này rất hợp với ngươi đấy, chú khỉ tội nghiệp ạ. Chắc chắn là ngươi đeo nó hợp hơn ta rất nhiều đấy!

Rùa ta khoái chí cười ngặt nghẽo, cười ra nước mắt, cười đến đau hết cả bụng. Vâng, đó là câu chuyện thú vị mà chú khỉ có tên là Hé Ho đã kể cho ta. Câu chuyện này để lại một bài học đáng quý cho những kẻ ranh mãnh xảo quyệt đó là “ Vay một phải trả một”- Chàng trai trẻ hóa thân của bông hoa chuối kết luận. Mọi người đều tỏ vẻ đồng tình theo.