“ Khởi bẩm Nương Nương, Bệ Hạ. Thần Phạm Ích Kiêm, Hàn Lâm Viện Đại Học Sĩ thần muốn tấu lên một chương bảy điều về việc giáo hoá toàn dân, sách giáo khoa xuất sứ Bố Chính, định luận về nội dung trong sách, lại bàn về chữ Latinh.. cụ thể như sau”

Phạm Ích Kiêm tuy già nhưng nói năng rõ ràng trung khí mười phần lại thêm phong độ không tồi lúc này là tâm điểm chú ý của mọi người.


“ Thứ nhất điều về giáo hoá toàn dân, Đại Việt ngàn dặm giang sơn, hai triệu hộ dân lại rải rác sinh sống. Muốn giáo hoá toàn dân cần bao nhiêu trường học bao nhiêu thầy đồ, mỗi năm tiêu tốn bao nhiêu lương bổng đây là con số thiên văn. Thật sự quốc khố Đại Việt chịu nổi sao? Thân làm nho sĩ dĩ nhiên giáo hoá vạn dân là trách nhiệm cũng là mong ước của hạ thần nhưng hiện thực quá khó để thực hiện. Chẳng nhẽ vì giáo hoá toàn dân chúng ta lại không phát bổng lộc quan viên, nghỉ phát lương binh sĩ. Không xây dựng thành trì, không trang bị quân đôi?”

Lý Từ Huy lim dim đôi mắt sắc mặt bình thản như không , ngón tay gõ nhẹ vào phượng ỷ. Nếu ai ở gần sẽ nghe thấy nàng cổ họng đang ngân nga từ khúc nào đó rất lạ.

“ Nói tiếp đi” Bỗng nhiên Lý Từ Huy mở mắt, phất tay sau đó giọng đầy ý tứ động viên nói Phạm Ích Kiêm tiếp tục.

Phạm Ích Kiêm hít một hơi, phấn trấn tiếp tục nói.

“ Thứ hai điểm, chứ Latinh tuy thuận tiện, dễ học nhưng không thể phân biệt được các từ đồng âm, nếu dùng vào văn bản chính thức của triều đình sẽ có kẻ gian thừa dịp vắng mà vào, nhiều câu từ sẽ bị hiểu sai lệch, bị biến báo lệch lạc ý nghĩ. Hán tự tuy khó học nhưng lại khắc phục những điểm này từ đồng âm nhưng với cách viết chặt chẽ sẽ không bị hiểu sai lệch ý nghĩa. Cho nên theo thần thì Hán tự mới là an toàn nhất để ghi chép chính vụ triều đình”

Phạm Ích Kiêm thao thao bất tuyệt.

Lý Từ Huy cười nhạt, sáu đó vẫn ra hiệu cho Phạm Ích Kiêm tiếp tục nói.

“ Điểm thứ ba đó là nội dung Sách nhiều chỗ trái ngược thánh hiền suy nghĩ, đây là bàng môn tả đạo quyết không thể nghe theo, cho nên sách này không thể phổ biến”

“ Điểm thứ tư Sách này tuy dạy người đạo đức nhưng lời lẽ thô ráp gần như chợ búa dân đen ngôn ngữ, cái này đạo dễ dẫn đến tiểu thừa thấp kém lân bang một đầu”

“ Điểm thứ năm, Sách này không dạy người làm sao dưỡng nên khí chất nho nhã thanh tĩnh, thiếu đi cái hồn , chỉ toàn là thực dụng con đường dễ dẫn đến học sinh có tính thực dụng quên đi lễ nghi, phong độ”

“ Điểm thứ sáu…”

“ Điểm thứ bảy…”

Đúng thực không hổ Đại Nho, miệng mở hoa sen nhưng thực tế là bới lông tìm vết thì không ai bằng.

Nhưng lão này nói không sai, mỗi thứ hắn nếu ra đều là yếu điểm của chữ Latinh và bộ sách giáo khoa.

Bộ sách này là do Ngô Khảo Ký nhớ lại kiếp trước mà biên ra, sau đó Lý Từ Huy không ít lần soạn lại.

Mục đích ban đầu chỉ là phổ cập chữ quốc ngữ ở Bố Chính, nhưng sau đó càng biên càng nhiều Lý Từ Huy rất bỏ công.

Nhưng chính như Phạm Ích Kiêm sách này là hai vợ chồng Ngô Khảo Ký viết vội, thô ráp là có. Vấn đề liên quan khoa học, toán học, ngôn từ thô ráp không sao. Nhưng vấn đề liên quan xã hội quan hệ, đạo đức hay văn chương quyết không thể thô ráp.

Nhất là mặt quan hệ xã hội, hai người bổ xung vào quá cấp tiến lại thiếu đi cái nhìn hiện thực.

Nho giáo dùng kiến thức “ thánh hiền” cổ nhân mấy ngàn năm để lý giải quan hệ xã hội lúc này cho nên lạc hậu lỗi thời, từ đó Nho giáo phân ra vô vàn nhánh suy diễn lời “ thánh hiền” nguỵ biện cái tư tưởng từ ngàn năm trước sao cho phù hợp hoàn cảnh hiện tại.

Cách làm cưỡng bức bẻ cong cây này dĩ nhiên có nhiều hậu hoạ, tầng tần lớp lớp hê phái Nho gia chiến đấu nhau vì lẽ này.

Đạo đức sách của Ngô Khảo Ký – Lý Từ Huy lại vì vội vã xuất bản mà không để ý đến hiện thự quan hệ xã hội khiến cho tư tưởng quá cấp tiến, lời nói trong đó lại suồng sã tuy dễ hiểu nhưng thiếu tính hàn lâm.

Phạm Ích Kiêm dựa vào đó để công kích.

Lê Văn Thịnh bên ngoài run rẩy.

Sự công kích của Phạm Ích Kiêm rất sắc bén, Lê Văn Thịnh thấy mình khó bề biện lận được.

Lúc này đám bảo thủ Nho ồ ạt đứng ra.

“ Thần cùng chung ý kiến” hô vang lên thanh thế rất ghê.

Đám thế gia cũng như cá mập ngửi máu hùa nhau tiến lên nghị rằng chung ý tưởng, đồng ý, vân vân…

Ngô Khảo Ký đứng bên cạnh Lê Văn Thịnh cười nói “ Sao hả Lang Trung sợ rồi?”

“ Tôi không sợ mà cảm thấy mình khó thắng nổi” Lê Văn Thịnh ảo não.


“ Vậy sao? Để ta dạy ngươi” Ngô Khảo Ký nói rồi khẽ thì thầm bên tai của Lê Văn Thịnh.

Thịnh càng nghe hai mắt càng sáng. Hai tay nắm chat cả người kích động rung lên bần bật.

“ Ngươi lên cơn động kinh à” Ngô Khảo Ký trợn mắt.

“ Không có không có… là Học sinh quá kích động, đúng là trăm ngày đèn sách không bằng một ngày nghe Vương giảng…. Thịnh tôi…Thịnh tôi… đội ơn Vương gia…” Lê Văn Thịnh xúc động đến hai mắt tràn lệ rơi.

“Lắm chuyện… ngươi… đi vào cãi nhau với đám lão già đó cho bản Vương xem, nếu thua trận biết mặt bản Vương” Ngô Khảo Ký cau mày quát khẽ.

“ Cãi nhau…. Cãi nhau…. Vương gia cái này là tranh biện, là biện luận… cãi nhau là hàng tôm hàng cá, người không thể như vậy nói chúng ta chứ..” Lê Văn Thịnh nhăn nhó.


“ Như nhau cả… đi vào” Ngô Khảo Ký không khách khí nhằm mông của thằng này đá vào trong điện.


“ Á … á… á… Tôi chưa nghe tuyên vào điện mà” Lê Văn Thịnh khóc không ra nước mắt vấp bậc thềm ngã chỏng võ giữa điện. Ngô Khảo Ký thì lấp ló ngoài cử xem trò vui.

Cả đám quan viên đang nhao nhao tung hô Phùng Ích Kiêm ( xin lỗi trước đó ta viết Phạm Ích Kiêm là sai họ , trân thành xin lỗi độc giả) bỗng chốc dừng lại nhìn Lê Văn Thịnh lăn lộn dưới đất.

“ Hỗn xược dám làm loạn Triều Nghị”

“ Không có tuyên dám đi vào đáng tội gì?”

“ Không giữ chuẩn tắc phong độ Nho sĩ..”

Hàng loạt lời chỉ trích buộc tội vang lên, Lê Văn Thịnh tái mét mặt xám như tro tàn nhìn về phía Ngô Khảo Ký đang lấp ló bên ngoài cửa.

“ Khụ Khụ…” Lúc này Ngô Khảo Ký không thể không đứng ra giải vây.


“ Là bản Vương cái này chinh chiến nhiều năm chân có tật hay đá lung tung. Đá nhầm Lang Trung bay vào điện, các vị không nên trách hắn…” Ngô Khảo Ký mặt không đỏ bịa đặt.

“ Ồ thì ra là vết thương chiến trường, Vương gia uy dũng đá hay đá hay…”

“ Vương gia phong độ..”

“ Vương gia cái này hay để hôm nay hạ quan cử thày thuốc đến xem, nhà ta có thần y đang tại…”


Cả đám nhốn nháo nịnh bợ.

Lý Thường Kiệt trên cao phải bấu vào Phượng ỷ nhịn cười “ Mặt dày chưa từng thấy..”

Sùng Đế lại nghe thấy chị họ lẩm bẩm, nhưng hắn vẫn tỏ ra ngoan ngoãn ngồi yên như không nghe gì cả.

“ Lấp ló cái gì ngoài đó cút vào đây” Lý Từ Huy quát lớn.

“ DẠ TỚI NGAY, TỚI NGAY…” như cún mừng chủ le lưỡi vẫy đuôi Ngô Khảo Ký tung tăng chạy vào điện đứng về vị trí cao nhất của mình, trên đường chạy hắn vòng qua Lê Văn Thịnh kệ thằng này lăn lóc nơi đó.

Cả đám quan viên thật không còn lời nào để nói, không khí trang trọng lại bị đảo một lần nữa.

Ngô Thường Hiến lúc này đã lui hàng sau, chui vào góc cột nấp, hi vọng không ai thấy hắn cả.

“ Kẻ xông vào điện lúc trước là ai…” Lúc này nữ quan theo hiệu của Lý Từ Huy mà hô lớn.

“ Khởi Bẩm Nương Nương Vạn Tuế, Bệ Hạ Vạn Tuế.. hạ quan Hàn Lâm Thị Giảng Lan Trung Lê Văn Thịnh có điều muốn tấu.” Lê Văn Thịnh vội lấy lại bình tĩnh lom khom bò lên cúi đầu hô vang.


“ Khởi bẩm kẻ này quan cư ngũ phẩm không có quyền nghị triều trực tiếp lên tiếng, hắn chỉ có thể dâng tấu qua Môn Hạ Tỉnh, sau đó tơi Thượng Thư Tỉnh” Một tên quan viên hệ Nho bảo thủ vội đứng ra mốn tính bịt miệng Lê Văn Thịnh.

Lý Từ Huy giơ tay ngăn lại.

“ Lần này bàn chuyện quan hệ kế sách ngàn năm Đại Việt quan trọng không gì bằng, đồng ý cho toàn cấp quan viên trực tiếp triều nghị, bên ngoài ngũ phẩm trở xuống nếu muốn tấu thì thông báo cho nội vệ canh cổng chờ tuyên” Lý Từ Huy cắt ngang mà thay đổi chế độ ngay tại chỗ.

Đám quan viên Nho sĩ bảo thủ méo mặt nhưng đành chịu, lúc này họ lên mười hai phần tinh thần chuẩn bị khẩu chiến cắn nhau.

“ Cám ơn Nương Nương, Bệ Hạ, tiểu quan lúc này cũng muốn thưa bảy điều về việc giáo hoá toàn dân, sách giáo khoa xuất sứ Bố Chính, định luận về nội dung trong sách, lại bàn về chữ Latinh.. cụ thể như sau” Lê Văn Thịnh rất đểu, nhại lại giọng điệu của Phùng Ích Khiêm.


“ Điều một giáo hóa toàn dân, dân ngu không biết sách, dân mù không nghe chính. Muốn toàn dân nghe theo chính lệnh triều đình thì giáo hóa toàn dân là không thể không làm. Dân mông muội không biết đến đạo đức tất có sai lầm, thậm chí vì mông muội không hiểu đạo đức cho nên sai lầm còn không hiểu mình sai. Cho nên giáo dục là bắt buộc. Đây là đại kế ngàn năm, vạn năm cho dân tộc Việt . Vì khó khăn tiền bạc , vì khó khăn nhân lực mà bỏ không làm đó là yếu nhược, vì tư dục mà xuyên tạc chân lý không giáo dục dân đó là bất nghĩa. Biết giáo hóa toàn dân có lợi cho nước có lợi cho Vua mà biện cớ khó khăn không ra tay chung sức ấy là bất nhân. Giáo hóa toàn dân là tổ tiên mong muốn, là Việt tộc đắn đo, vì khó khăn buông bỏ đấy là bất hiếu. Không quan tâm để ý nhân dân chỉ bo bo bản thân ấy là bất nghĩa. Việc yếu nhược, bất nhân, bất hiếu, bất nghĩa ấy cũng làm được thì không phải Nho gia thánh hiền rồi?”


Lê Văn Thịnh lanh lảnh một mình khẩu chiến quần hùng, đứng giữa Nghị Triều điện hung hăng vả mặt đám Bảo Thủ Nho.


“ Ngươi… ngươi ngậm máu phun người”

“ Ngươi… lưỡi như rắn độc, răng như đao nhọn”

“ Ngươi….”

Cả đám bảo thủ nho tức giận tím mặt thất thố chửi mắng


“ Im lặng, Lê Văn Thịnh Lang Trung tiếp tục nói” Nữ quan theo hiệu của Lý Từ Huy mà hét lớn quát tháo quan viên.

“ Lại nói đây là đại kế ngàn năm, vạn năm thì đâu cần nhất thời vội vã. Có thể từ từ từng bước giáo hóa. Đầu tiên là Nội Thành Thăng Long xây dựng trường học giáo viên sau đó giáo hóa nơi đây.”

“Có đủ thầy đồ thì lại mở rộng giáo hóa ngoại thành Thăng Long… rồi đến Phủ Thiến Đức, Phủ Khoái, Long Hưng, Hoàng Giang… cứ vậy lan ra sẽ có một ngày toàn Đại Việt chìm trong văn hóa tri thức.”

“ Vấn đề tài chính cũng từ đây mà giải quyết, trước làm nhỏ, có nhân tài Đại Việt sẽ hùng mạnh, hùng mạnh có thêm tài nguyên, có tài nguyên làm lớn hơn, cứ vậy dần dà năm năm không thành thì mười năm, mười năm không đủ thì trăm năm, sẽ có một ngày toàn cõi Đại Việt đều là tri thức cả”

“ Việc thiện thiên thu này cớ sao không làm?”


Lê Văn Thịnh càng nói càng hùng hồn, hắn càng nói càng thấy Bình Nam Vương tài năng không thôi, cái tư tưởng này là được Ngô Khảo Ký dẫn dắt rồi.


“ Ừm có lý… tiếp tục nói” lần này Lý Từ Huy trực tiếp lên tiếng.