Phần: Vụ giết người tại dinh lũy
Khi bắt đầu viết bản thảo này, có một lần tôi bỗng nhiên lại muốn đi xem ngôi nhà đã xảy ra sự kiện đáng sợ đó, một buổi chiều đầu xuân, nhân lúc tản bộ, tôi một tay chống gậy đi ra khỏi nhà.
Thời điểm tôi sơ tán về nông thôn tỉnh Fukuoka là tháng năm năm ngoái, nhưng kể từ khi đó, câu chuyện mà tôi đã được nghe kể từ hầu hết người dân trong thôn chính là về vụ giết người cây đàn koto (1) ma quái của nhà Ichiyanagi.
Khi người khác biết tôi là tiểu thuyết gia trinh thám, nhất định sẽ chủ động kể cho tôi những vụ giết người mà mình nghe ngóng được. Phần lớn người dân trong thôn này cũng không phải là ngoại lệ, nhưng câu chuyện mà ai trong số họ cũng đều biết, chính là câu chuyện này. Có thể thấy, vụ án này đã khắc sâu ấn tượng trong người dân, mặc dù phần lớn bọn họ đều không hiểu được cái đáng sợ thực sự của vụ án này.
Với những câu chuyện mà người khác kể cho mình, hiếm khi tôi thấy có những vụ thú vị đến mức như mà người kể cảm nhận. Huống chi, từ trước tới giờ chưa lần nào tôi ứng dụng được những câu chuyện như vậy vào làm tư liệu cho tiểu thuyết của mình, nhưng vụ lần này thì khác. Lần đầu tiên nghe được vài điều về câu chuyện này, tôi đã cảm thấy vô cùng hứng thú, không lâu sau, lại nghe kể chân tướng câu chuyện từ F, người nắm rất rõ về vụ án, khỏi phải nói càng khiến tôi thêm kích động. Bởi vì, nó hoàn toàn khác các vụ sát thương khác, nó có chứa kế hoạch tỉ mỉ của hung thủ, hơn nữa nó chính là “giết người trong phòng kín”.
Hầu như bất cứ người nào lấy cái danh tiểu thuyết gia trinh thám, chắc chắn đều muốn thử nỗ lực một lần viết về vụ “giết người trong phòng kín”. Một vụ giết người xảy ra trong căn phòng chắc chắn không có chỗ ra vào cho hung thủ, để giải quyết nó một cách hợp lý, với tác giả mà nói, là sức hấp dẫn khiến người ta say mê đến nhường nào chứ. Vì thế, tiểu thuyết gia trinh thám nói chung đều muốn có một lần sử dụng được nó, theo như cách nói của anh bạn Inoue Eizou mà tôi kính nể, là sáng tác các biến thể của “giết người trong phòng kín” giống như toàn bộ các tác phẩm của Dickson Carr. Tôi cũng là một tiểu thuyết gia trinh thám, đương nhiên cũng muốn một ngày nào đó có thể thách thức mưu mẹo này, may mắn là tôi lại chẳng tốn công mà có được. Bây giờ xem ra, tôi có lẽ phải nói lời cảm ơn rất nhiều đối với hung thủ, kẻ đã vô cùng hung ác tàn bạo chém chết hai người nam nữ bằng một phương pháp rất đáng sợ.
Khi lần đầu tiên nghe được chân tướng vụ án này, tôi lập tức đào trong đầu xem trong số những tiểu thuyết mình đã đọc từ trước tới nay, có vụ nào tương tự hay không. Đầu tiên, tôi nghĩ tới “Bí mật căn phòng vàng” của Leroux. Sau đó là “Những chiếc răng cọp” của Leblanc, “Vụ giết người nhà Greene” và “Vụ giết người chim bạch yến” của Van Dine, “Vụ giết người tại Plague Court” của Dickson Carr, ngoài ra tôi còn nghĩ đến “Vụ giết người nhà Angell” của Scarlett, được biết đến như là biến thể của loại giết người trong phòng kín. Tuy nhiên, vụ án này không giống bất cứ vụ nào trong số những tiểu thuyết đó. Thế nhưng, cũng không phải là không có căn cứ chứng tỏ rằng hung thủ có lẽ từng đọc những cuốn tiểu thuyết ấy, gạn lọc các mưu kế chứa trong chúng, chỉ nhặt ra các yếu tố cần thiết với mình, và dựng nên mưu kế mới dựa trên nó…
Nếu muốn nói là tương tự, thì có lẽ giống “Bí mật căn phòng vàng” nhất. Nhưng không phải tương tự về mặt chân tướng, mà là không khí tại hiện trường. Căn phòng xảy ra vụ án này, thay vì giấy dán tường màu vàng, cả cột nhà, trần nhà, miếng gỗ đỡ trần, cửa chớp, tất cả đều được sơn màu nâu đỏ. Đương nhiên tại vùng này, nhà sơn màu nâu đỏ không hiếm, thực tế, ngôi nhà tôi sơ tán đến cũng như thế. Tuy nhiên ngôi nhà của tôi đã khá cũ, giờ nó đã biến thành màu đen sáng bóng hơn là màu đỏ, nhưng căn phòng xảy ra vụ án lúc ấy vừa được sơn lại, nên hiển nhiên có vẻ đỏ tươi. Lại thêm chiếu và màn kéo cũng mới tinh, bình phong màu vàng xung quanh, khiến hình ảnh một đôi nam nữ nằm trong vũng máu ở giữa, để lại ấn tượng cực kỳ sâu sắc.
Song, vụ án này còn có một yếu tố bất thường khơi gợi hứng thú trong tôi. Đó là một cây đàn koto kết nối vụ án từ đầu đến cuối. Mỗi lần xảy ra chuyện, mọi người đều sẽ nghe thấy tiếng đàn koto vồn vã ấy. Đến bây giờ, với người không bỏ được thói lãng mạn như tôi, đó đúng là một sự hấp dẫn cực độ. Giết người trong phòng kín, căn phòng màu nâu đỏ, và tiếng đàn koto, vụ án hiếm thấy như vậy, nếu như tôi không viết nó ra, thì thật không đáng làm một tác giả.
Để bắt đầu câu chuyện, thì từ nhà tôi cho đến dinh thự nhà Ichiyanagi, khoảng chừng mười lăm phút đi bộ. Đây là thôn Oka, có tên chữ là Yamanotani, là một thôn nhỏ, ba mặt có núi bao quanh, chỗ uốn khúc của ngọn núi thấp nhô về phía đất bằng giống như chân con sao biển, dinh thự rộng lớn nhà Ichiyanagi nằm trên mũi chân đó.
Phía tây ngọn núi nhô ra ấy có một dòng suối, mặt khác phía đông có một con đường nhỏ vượt núi đi đến thôn Hisa, nhưng dòng suối và con đường này kéo dài tới đất bằng không bao xa thì hợp lại. Nhà Ichiyanagi chia cắt dòng suối và con đường, chiếm vùng đất khoảng hai nghìn tsubo (2) hình tam giác không đều. Tóm lại, nhà Ichiyanagi hướng bắc giáp điểm nhô ra của ngọn núi, phía tây cách dòng suối, phía đông hướng về con đường xuyên núi thông đến thôn Hisa, cửa đương nhiên là đối diện con đường phía đông.
Đầu tiên tôi thử đi phía trước cửa chính đó. Từ con đường, đi lên phía trên một chút, có một cánh cửa lớn màu đen gắn vòng sắt, hai bên cửa là tường vây đồ sộ, kéo dài qua hai thôn. Nếu nhìn từ cửa vào trong, phía trong tường ngoài hình như còn có tường bên trong nữa, quả là một gia đình quý tộc, nhưng không nhìn thấy được bên trong tường trong.
Vì thế, tôi quay đầu thử đi vòng phía tây dinh thự. Dọc theo dòng suối đi về phía bắc, có một cái guồng nước đã bị hỏng nằm ở chỗ cắt tường vây nhà Ichiyanagi, phía bắc guồng nước có một cây cầu làm bằng đất. Tôi đi qua cây cầu đất, chui vào trong rừng trúc rậm rạp phía trên vách đá phân chia phía bắc dinh thự. Đứng trên đỉnh vách đá nhìn về phía nam, có thể hoàn toàn nhìn xuống đại khái bên trong dinh thự.
Đầu tiên tôi hướng mắt về mái nhà của nhà ngoài ngay dưới chân, phía dưới chính mái nhà này là nơi đã xảy ra vụ án đáng sợ đó. Nghe mọi người nói, đây là nơi ẩn cư của tổ tiên nhà Ichiyanagi, bên trong có hai căn phòng rất hẹp tám chiếu và sáu chiếu. Quả nhiên chỉ là một nơi ẩn cư, tòa nhà tuy nhỏ, sân lại rất tinh xảo, từ hướng nam đến hướng tây, bài trí cây vườn và đá tới mức làm người ta cảm thấy hơi quá.
Chuyện về căn nhà ngoài này sẽ nói chi tiết sau, bây giờ, nhìn xa khỏi nơi này, đằng kia là nhà chính một tầng thật lớn của nhà Ichiyanagi nằm ở phía đông, ngoài ra ở hướng đó xếp san sát không theo quy tắc là nơi ở của chi thứ, nhà kho, lán. Nhà chính và nhà ngoài bị ngăn cách bởi bằng hàng rào kiểu chùa Kennin (3), chỉ có một cái cổng tre nối hai bên. Bây giờ cả hàng rào và cổng tre đều đã bị hỏng không còn thấy bóng dáng nữa, nhưng khi xảy ra vụ án, nó còn rất mới và kiên cố, vì thế khi nghe thấy tiếng la hét, người từ nhà chính chạy đến cũng rất mất thời gian.
Đến đây có thể thấy sơ qua về bố cục nhà Ichiyanagi, sau đó không bao lâu, tôi ra khỏi rừng trúc, lần này tôi đi tới phía trước văn phòng thôn Oka nằm ở đầu thôn. Văn phòng này ở đầu phía nam của thôn, các dãy nhà đến đây thì bị cắt. Từ đây theo phía nam đến thôn Kawa đối diện toàn là đồng ruộng. Có một con đường thẳng hai làn chạy dọc giữa ruộng, đi theo con đường này khoảng bốn mươi phút, có thể đến được ga tàu hỏa. Vì thế, người đi tàu hỏa muốn vào trong thôn, nhất định phải đi đường này, và phải đi qua văn phòng thôn.
Ngay phía đối diện văn phòng thôn có một căn nhà có đất rất rộng, nhưng mặt ngoài lại có các cánh cửa sổ trang trí rất quê mùa, căn nhà này vốn là quán ăn để người chăn ngựa ghé vào uống chén rượu, ăn bữa cơm. Và chính căn nhà đó cũng là nơi đặt chân đầu tiên của gã đàn ông ba ngón tay bí ẩn, người có liên quan lớn tới vụ giết người tại nhà Ichiyanagi.
Đó là buổi tối ngày 23 tháng 11 năm Chiêu Hòa thứ 12 (1937), tức là hai ngày trước khi xảy ra vụ án.
Bà chủ quán ăn đang ngồi trên cái ghế gập ngoài cửa nói chuyện phiếm với người chăn ngựa quen biết và viên chức văn phòng thôn, thì có một gã đàn ông đi trên con đường hai làn vừa nhắc tới ở trên từ phía thôn Kawa loạng choạng đến đây. Gã đến trước quán ăn bỗng nhiên dừng bước lại hỏi:
“Xin hỏi đến dinh thự ông Ichiyanagi đi như thế nào?”
Bà chủ, viên chức văn phòng thôn và người chăn ngựa đang nói chuyện phiếm nghe thấy vậy cùng một lúc nhìn trang phục đối phương, sau đó nhìn nhau. Bởi vì vẻ ngoài lam lũ của gã thực sự rất không hợp với nhà Ichiyanagi to lớn. Gã đội một chiếc mũ nồi nhăn nhúm che mắt, đeo một chiếc khẩu trang to. Dưới cái mũ, mái tóc rối bù xù chĩa ra, từ cằm đến má giữ lại bộ râu lôi thôi làm cho người khác cảm giác phần nào đáng ngờ. Gã không mặc áo khoác, tuy đã chỉnh lại cổ áo có vẻ đơn sơ, nhưng cả áo và quần dính đầy bụi và vết bẩn, chỗ khuỷu tay và đầu gối đều đã bị mài mòn đến sáng lên. Cả hai chiếc giày đều bị rách to tướng, bám đầy bụi bẩn và bạc phếch. Bộ dạng toàn thân gã trông có vẻ rất mệt mỏi. Trông gã tầm hơn ba mươi tuổi.
“Ông Ichiyanagi à? Nếu là ông Ichiyanagi thì ở phía đối diện, nhưng mà anh tìm ông Ichiyanagi có việc gì?”
Bị viên chức văn phòng thôn nhìn chằm chằm, gã vừa chớp mắt như bị chói, vừa làu bàu cái gì đó trong cái khẩu trang, nhưng không ai nghe rõ.
Đúng lúc đó, có một cái xe kéo đi tới trên con đường gã đàn ông vừa qua, thấy vậy, bà chủ quán ăn liền nhắc:
“A, khoan đã anh này, ông Ichiyanagi anh hỏi đang đi từ đằng kia đến đấy.”
Ngồi trên xe kéo là một người đàn ông tầm bốn mươi tuổi, màu da ngăm đen, khuôn mặt nghiêm túc. Ông ta mặc một bộ âu phục màu đen, ngồi ngay ngắn, ánh mắt nhìn thẳng phía trước, tuyệt đối không quay lại. Má có vẻ đã cạo râu, cùng với cái mũi gồ lên, tạo cho người khác cảm giác khó gần.
Đó chính là Kenzou chủ nhân hiện tại của nhà Ichiyanagi. Xe kéo chở chủ nhân nhà Ichiyanagi đi qua trước mặt mọi người, lập tức biến mất ở khúc quanh đối diện.
“Bà chủ này, ông Ichiyanagi có thật sắp lấy vợ không?”
Người chăn ngựa hỏi sau khi chiếc xe kéo biến mất.
“Đương nhiên là thật rồi, ngày kia là lễ cưới rồi mà.”
“Hả? Sao mà gấp vậy?”
“Cứ chậm chạp thì không biết sẽ xảy ra sự cố gì đâu. Có vẻ mọi thứ đều rất miễn cưỡng. Mà tôi thấy, người đó cũng cố chấp lắm.”
“Đúng vậy, nếu không sao có thể trở thành học giả thành công như vậy. Nhưng mà, không được bà ẩn cư đồng ý lắm nhỉ?”
Người nói câu đó là viên chức văn phòng thôn.
“Đương nhiên không đồng ý, nhưng mà bà ấy cũng chịu thua rồi. Bởi vì càng phản đối, ông ấy càng kiên quyết.”
“Ông Ichiyanagi bao nhiêu tuổi ấy nhỉ? Bốn mươi à…?”
“Đúng vậy. Mà còn là yêu lần đầu đấy!”
“Tình yêu của người trung niên còn mãnh liệt hơn người trẻ tuổi ấy nhỉ?”
“Mà cô dâu mới hai lăm hai sáu tuổi thôi, là con gái ông Rin hay sao ấy. Đúng là tóm được chàng rể tốt nhỉ? Mà cô ấy đẹp lắm à, bà chủ?”
“Cũng không đến mức đấy. Nhưng mà cô ấy làm giáo viên trường nữ sinh, rất nhanh nhẹn lanh lợi, có lẽ là ông ấy nhìn trúng những điểm đó. Tôi nghĩ con gái mình sau này cũng phải cho học hành tử tế thôi.”
“Bà chủ cũng muốn đi trường nữ sinh, tìm người chồng có tiền sao?”
“Đúng rồi đấy.”
Lúc ba người bị chọc cười, gã đàn ông lúc trước sợ sệt mở lời cắt ngang:
“Bà chủ, xin lỗi, có thể cho tôi một cốc nước không? Tôi khát quá…”
Ba người ngạc nhiên quay lại nhìn gã. Bọn họ hoàn toàn quên mất sự tồn tại của gã đàn ông này. Bà chủ liếc mắt nhìn khuôn mặt đối phương, nhưng vẫn múc một cốc nước đưa tới. Gã nói cám ơn rồi nhận lấy cái cốc, hơi mở khẩu trang ra, đúng lúc này, ba người bất giác cùng nhìn khuôn mặt đó.
Má phải gã có một vết sẹo dài. Vết thương sâu chạy từ má đến môi phải, có lẽ là vết khâu sau khi bị thương, nhìn cứ như miệng bị nứt ra. Gã đeo khẩu trang, có lẽ cũng không chỉ là vì tránh cảm cúm hay chống bụi, mà là để giấu đi vết thương này. Nhưng một thứ khác khiến cả ba người đều cảm thấy sởn gai ốc chính là bàn tay phải cầm cốc của gã. Nó chỉ có ba ngón tay. Ngón út và ngón áp út bị cụt một nửa, chỉ có ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa là không sao.
Gã đàn ông ba ngón tay uống nước xong, lịch sự nói cám ơn, lảo đảo đi về phía chủ nhân nhà Ichiyanagi vừa đi, sau đó ba người ngẩn ra nhìn nhau.
“Gã kia, sao thế nhỉ…”
“Gã tìm ông Ichiyanagi có việc gì?”
“Gã ta ghê quá! Cái miệng đấy! Tôi không dám dùng cái cốc này lần hai đâu.”
Thực tế, bà chủ cũng đặt cái cốc đó vào góc trên giá, không định dùng lần hai, việc này lại vô cùng có ích cho sự việc ngày sau.
Còn các vị độc giả thích trinh thám ưa đắm chìm trong các con chữ, khi đọc truyện này đến đây chắc chắn đã sớm nhận ra gì đó về việc mà tôi sắp kể sau đây. Tức là việc mà chỉ cần có ba ngón tay là có thể chơi đàn koto. Đàn koto ấy là thứ mà chỉ cần dùng ba ngón tay, ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa là có thể đánh được.
Chú thích
(1) koto: một nhạc cụ dây truyền thống của Nhật Bản (tham khảo) ↑(2) tsubo: đơn vị đo diện tích của Nhật, 1 tsubo = 3.306 m2 ↑
(3) kiểu hàng rào làm bằng các thanh tre dọc, trên khung gỗ ngang, được buộc bởi dây thừng (xem hình) ↑
