Lúc Tống Vũ Trì bước ra khỏi WHOI [1], làn gió biển mang theo vị mặn phả vào mặt. Viện nghiên cứu Hải dương học nổi tiếng nhất miền bắc Hoa Kỳ này vừa là thánh địa học thuật, vừa là điểm tham quan ven biển rất đẹp.
Anh đi xuyên qua rừng thông, bước lên lối đi dẫn ra bãi biển, thảm thực vật xanh dần dần biến thành cồn cát. Tiếng hải âu, tiếng cỏ xào xạc và tiếng sóng biển dạt dào trong gió, đi vòng qua một tảng đá nham thạch màu đỏ thẫm, khung cảnh trước mắt chợt mở ra. Những con thuyền dập dềnh lên xuống theo sóng biển, những tầng mây thấp đến mức tưởng như có thể chạm tay vào.
Bầu trời u ám, biển xám xịt, đến cả gió biển cũng như mang màu xám, gào thét thổi ngược vào bờ theo những con sóng, giống như điềm báo sắp có một trận bão lớn. Tống Vũ Trì nhìn thấy người đó trên bãi biển trong tiết trời như vậy.
Một thanh niên rất trẻ, thoạt nhìn không chênh tuổi với anh là bao. Sườn mặt xinh đẹp, người đó vô cùng nổi bật trên bãi biển là vì mái tóc màu xanh lam. Vào một ngày ảm đạm như thế này, chỉ còn một cái đốm ấy là vẫn giữ được màu của biển.
Thanh niên ngồi xổm trên bãi biển, dưới chân có một cái hố nông, bên cạnh có một đụn cát nhỏ. Cậu cẩn thận bỏ thứ gì đó vào trong hố, sau đó lại cẩn thận bốc cát đắp lên.
"Cậu đang chôn cái gì vậy?" Tống Vũ Trì hỏi.
Chàng trai trẻ dường như đang đắm chìm trong việc mình đang làm và không chú ý có người đến gần, cậu đột nhiên giật mình và đẩy đổ đụn cát bên cạnh.
"Cậu là tiến sĩ trong viện nghiên cứu à?" Tống Vũ Trì lại hỏi: "Cậu làm dự án nào?"
"Sứa." Cậu trai đáp.
Tống Vũ Trì đợi cậu nói tiếp, theo lý mà nói thì dự án nghiên cứu phải cụ thể hơn chứ.
"Tôi đang chôn sứa." Chàng trai chỉ vào cát rồi nói.
Tống Vũ Trì cúi đầu xuống và nhìn thấy phía sau chàng trai trẻ có vài con sứa, mấy cái xúc tu trong suốt nhô ra từ bãi cát dưới chân anh ta. Thường có những con sứa mắc cạn trên bãi biển và sau đó bị cháy nắng mà chết, nhưng đây là lần đầu tiên anh thấy có người chôn sứa.
Chàng trai trẻ chỉ nói vậy rồi tiếp tục công việc đang làm. Tống Vũ Trì nhìn cậu cẩn thận đào hố nông và đắp lên những cái mộ không bia có thể bị sóng thủy triều san bằng bất cứ lúc nào. Cậu ta hết sức chăm chú làm việc này, khiến cho Tống Vũ Trì có ảo giác rằng thứ được chôn không phải là sứa, mà là chính cậu ta.
"Cậu là học giả Sinh vật biển?" Tống Vũ Trì hỏi.
"Sau này thì không phải nữa." Chàng trai đáp.
"Vì sao?"
"Không phù hợp."
"Việc nghiên cứu gặp trắc trở ư?"
Chàng trai nhìn anh rồi đáp: "Ừm, ba năm rồi, tất cả nỗ lực đều thất bại, thành quả vẫn giống y như lúc mới bắt đầu học tiến sĩ, không có tiến triển gì cả."
"Cậu kiên trì cố gắng được ba năm," Tống Vũ Trì nói: "Như vậy là đã giỏi lắm rồi."
Chàng trai trẻ không cười vì được khen ngợi: "Tôi đánh giá cao bản thân mình quá," Cậu lại cúi đầu, "Khi còn là sinh viên đại học, tôi đã đạt giải trong cuộc thi ở trường nên tôi nghĩ mình là một thiên tài nghiên cứu khoa học. Bây giờ nghĩ lại, chỉ là lúc đó người hướng dẫn của tôi đã chỉ cho tôi một hướng đi tốt, tôi đã quá may mắn, không hề gặp trắc trở nào trong lúc thí nghiệm. Đợi đến khi thật sự làm ngành này rồi mới phát hiện ra mình chẳng là cái gì cả."
Tống Vũ Trì không biết phải nói gì. Đôi khi sự đồng cảm quá mạnh sẽ khiến người ta rơi vào trạng thái mất khả năng ngôn ngữ.
Chàng trai nói mấy câu kể khổ rồi tiếp tục vùi con sứa xuống cát. Mái tóc dài của cậu tung bay trong gió biển, đôi tai đã bị gió thổi quá lâu nên hơi đỏ ửng lên, giống như là bị cóng.
"Cậu có thể nghiêng người đi một chút." Tống Vũ Trì nói.
Chàng trai ngẩng đầu lên đầy hoang mang.
"Giả sử rằng con người là một hình trụ tròn và gió thổi từ phía trước," Tống Vũ Trì ra dấu bằng tay, "Nhìn theo góc độ Cơ học chất lưu, tốc độ gió sẽ biến về 0 trên trục trung tâm của hình trụ và đạt mức tối đa ở hai bên. Vì vậy vào mùa đông, tai dễ bị cóng hơn là mũi."
Chàng trai chậm rãi chớp mắt, như thể đang dùng hành động này suy nghĩ: "Vậy nếu tôi nghiêng người, nơi bị cóng sẽ là mũi và gáy?"
"Có thể xen kẽ giữa đứng nghiêng và đứng thẳng."
Chàng trai mỉm cười, vốn dĩ cậu đã lên kế hoạch cho mọi việc, chôn con sứa, tạm biệt quá khứ rồi nhảy xuống biển trước khi cơn bão kéo đến. Sẽ không có ai đến bãi biển, và cũng không có ai ngăn cậu lại.
Không biết liệu có chiếc thuyền nào trên vùng biển rộng lớn này phát hiện ra cậu biến mất hay không, dù sao thì bố mẹ cậu cũng sẽ chẳng biết được.
Nhưng ngay trước khi cậu quyết định tự sát, một người đàn ông xa lạ đột nhiên xuất hiện bên bờ biển rồi giảng giải về Cơ học chất lưu.
"Anh là kỹ sư à?" Cậu hỏi.
"Chuyên ngành là Kỹ thuật Năng lượng và Điện, hướng nghiên cứu là phân tích quang phổ, Laser-Induced Breakdown Spectroscopy, viết tắt là LIBS." Giọng điệu nghiêm túc của Tống Vũ Trì như thể đang nói "xem tôi làm mẫu cách giới thiệu đề tài nghiên cứu này", sau đó đột nhiên hạ giọng xuống thì thầm: "Tôi nói cho cậu nghe một bí mật."
Tại sao lại nói cho cậu nghe một bí mật?
"Thực ra tôi," Tống Vũ Trì thì thầm: "Không hề muốn làm diễn viên."
Câu nói này chẳng ra đâu vào đâu, chàng trai nghe xong thì nhíu mày.
"Năm nay tôi là tiến sĩ năm thứ năm rồi, đáng ra đã đến lúc phải bảo vệ luận văn và tìm việc, nhưng tôi lại chạy tới đây." Tống Vũ Trì nói: "Chắc chắn lại hoãn tốt nghiệp rồi."
Chàng trai trẻ đáp "ồ", vẫn không biết anh ta nói như vậy làm gì.
"Mọi người đều cho rằng tôi tốt nghiệp muộn vì không chịu tập trung vào công việc chính, đầu toàn mơ mộng muốn làm diễn viên," Tống Vũ Trì nói: "Lúc học năm ba, tôi bận tập luyện cho vở kịch của câu lạc bộ nên không kịp xét duyệt, không thể ra nước ngoài."
Chàng trai lại tỏ ra khó hiểu: "Vừa rồi anh nói anh không muốn làm diễn viên."
"Ừ," Tống Vũ Trì nói: "Đó chỉ là cái cớ của tôi thôi."
Dừng một chút, anh nói tiếp: "Tôi trì hoãn việc tốt nghiệp vì không thể viết luận văn đàng hoàng, viết tệ đến mức ngay cả tôi cũng biết mình không thể tốt nghiệp được. Lúc năm ba cũng vậy, ngày nào tôi cũng học thuộc từ vựng và luyện đề nhưng vẫn không đạt điểm số tiêu chuẩn. Tôi đi rêu rao khắp nơi rằng tôi thích diễn xuất, chỉ để an ủi bản thân và an ủi bố mẹ. Không phải là tôi không làm được, mà là tôi chưa cố gắng hết sức mà thôi."
Bố mẹ anh cho rằng anh "có tài năng" và "rất thông minh" từ khi còn nhỏ. Những tấm bằng khen trên tường và chiếc cúp Olympic Toán học trong tủ dường như đã chứng minh điều này.
Mọi người đều cho rằng anh là thần đồng, lần nào gặp cũng khen ngợi hết lời. Cha mẹ đặt tay lên vai anh và nở nụ cười đầy tự hào.
Mọi người đều bảo đứa trẻ này có tương lai rất tươi sáng.
Thế nhưng, sau khi lớn dần lên và đứng trên những vũ đài cao hơn, sự thông minh thời thơ ấu của anh không còn đủ dùng. Cuối cùng anh chỉ là Phương Trọng Vĩnh "tuổi nhỏ thông minh, lớn lên bình thường", những lời khen ngợi và ca thán trong quá khứ đã không thể quay lại được nữa.
Bố mẹ anh không thể chấp nhận được sự thật như vậy.
Thế là anh tìm một cái cớ để chứng minh cho lời nói dối mà mọi người đều tin là đúng - "anh luôn rất thông minh, chỉ là không cố gắng hết sức mà thôi".
Trong một góc khuất nào đó của trái tim, anh vẫn luôn hy vọng điều đó là sự thật.
Sóng biển mang theo bọt đã leo đến chân của hai người, xóa đi tất cả những dấu vết khi họ đến đây.
Sau đó Tống Vũ Trì nói: "Sao cậu không khuyên nhủ tôi?"
"Khuyên cái gì?"
"Khuyên tôi nên đi nói chuyện với bố mẹ, nói ra tất cả sự thật."
Chàng trai lắc đầu, buông tay xuống để nước biển cuốn trôi những hạt cát trên đó: "Tôi biết trên đời có những bậc cha mẹ rất khó nói chuyện, dù anh cố gắng hết sức thì họ cũng sẽ không tin, họ vẫn cho rằng anh lén lút làm biếng lúc họ không nhìn thấy." Ngập ngừng một chút, cậu lại nói: "Nhưng mà anh vẫn ổn hơn tôi một chút, ít nhất bố mẹ còn có kỳ vọng vào anh."
Sóng càng ngày càng dâng cao, nó đã bao phủ lấy bắp chân của bọn họ chỉ trong một thoáng chốc. Không biết người đàn ông này muốn kéo cậu về hay là muốn đi cùng cậu xuống biển.
Sau đó Tống Vũ Trì nói: "Chúng ta hãy thỏa thuận đi."
Chàng trai tỏ ra hoang mang.
"Cậu làm một người không có bất cứ kỳ vọng gì vào tôi," Tống Vũ Trì nói: "Tôi làm một người luôn luôn quan tâm đến cậu."
Chàng trai ngẩng đầu nhìn anh, ánh mắt của anh vừa chân thành vừa khẩn thiết, dường như là rất nghiêm túc: "Anh định quan tâm đến tôi như thế nào?"
Tống Vũ Trì lấy điện thoại ra: "Chúng ta kết bạn Wechat đi. Từ hôm nay trở đi, mỗi ngày tôi sẽ hỏi cậu một câu hỏi."
"Cái gì?"
"Hôm nay là, tâm trạng thế nào?"
Anh nhìn chàng trai trẻ với ánh mắt sáng ngời, khiến cho cậu ta có cảm giác như bị nhìn thấu.
"Vậy tôi thì sao?" Cậu nói: "Tôi cần phải làm gì?"
"Cậu chọn một cái sticker trong số này rồi trả lời tôi," Tống Vũ Trì giơ điện thoại cho cậu xem, "Nhìn này."
Đó là một bộ sticker hình mèo Xiêm rất đáng yêu, mỗi một hình vẽ là những cảm xúc khác nhau - mệt mỏi, sợ hãi, buồn rầu, vui sướng...
Đây là một yêu cầu rất đơn giản, nhưng đối với một chàng trai chuẩn bị tự sát thì đã hơi muộn rồi.
"Chúng ta thử mấy ngày trước đi," Tống Vũ Trì nói: "Sắp có bão rồi, mấy ngày sau không ra ngoài được, dù gì cũng phải ở trong nhà, thử xem sao nhé?"
Chàng trai do dự một lát, cuối cùng vẫn không chống lại được ánh mắt của Tống Vũ Trì, lấy điện thoại ra để anh quét mã.
Xem anh kiên trì được bao lâu, chàng trai nghĩ.
"Đi thôi," Tống Vũ Trì đưa tay ra cho cậu, "Gió càng lúc càng lớn, cẩn thận cảm lạnh."
Đôi mắt của Tống Vũ Trì luôn dõi theo cậu. Có người đang nhìn mình, kế hoạch tự sát rất khó để thực hiện vào hôm nay. Cậu nắm lấy tay đối phương để đứng dậy, phủi nhẹ cát trên người.
Họ cùng nhau đi bộ dọc theo con đường ven biển, cậu nhìn xuống điện thoại và thấy lời mời kết bạn đã gửi tới. Lúc điền tên ghi chú, cậu hỏi: "Anh tên là gì?"
Tống Vũ Trì trả lời xong thì bổ sung: "Gọi tôi bằng tên tiếng Anh cũng được."