Mùa hè, năm 2018.

Mạnh Quân nhìn thấy một con chim xanh đáp lên ngọn cây lựu, đậu một lúc rồi vỗ cánh bay đi, để lại cành cây trơ trọi đung đưa lay động.

Cô cố gắng hồi tưởng lại những mảnh ghép vụn vỡ thời đại học, để giải mã người con trai tên Trần Việt này, nhưng không có kết quả.

Bối cảnh gia đình cũng chỉ là đôi chút thông tin lượm lặt được từ những cuộc trò chuyện của mọi người, mồ côi cha mẹ từ nhỏ, dựa vào trợ cấp xã hội để đến trường, lên đại học thì dùng học bổng để bù vào khoản vay sinh viên. Ngày khai giảng, những người khác được cha mẹ đưa đến trường, đi cùng anh là người chị cả tốt bụng trong tổ chức từ thiện…

Ngoài những điều đó, chẳng còn sót lại mấy ký ức rõ nét về anh.

Nhớ khai giảng năm nhất, anh mang sách đến ký túc xá cho cô. Người con trai cao gầy, dáng phong phanh cô độc, gương mặt anh tuấn, hết đỗi tĩnh lặng, khép chặt trong thế giới của mình.

Anh lên lớp, tan học, tự học trong thư viện, bao lần qua lại trong tòa nhà giảng dạy rồi cặm cụi bước đi trên sân trường… rất nhiều hình ảnh mơ hồ hiện lên trong tâm trí của cô, nhưng đã mất đi độ sắc nét, dần biến thành những gam màu đen trắng cũ mòn.

Một cảnh tượng rõ nét khác là khoảng thời gian tốt nghiệp của bốn năm về trước, một đêm mùa hè, anh đứng ở ven đường, cô ngồi trong xe, hai người cách nhau tấm kính cửa sổ hé nửa. Khi đó ánh đèn đường buông phủ xuống thân anh, chia cắt ánh sáng và bóng tối trên khuôn mặt anh. Anh nhìn cô với ánh mắt đau đáu u hoài mà cô chưa bao giờ nhìn thấy, thinh lặng như bóng đêm.

Hai hình ảnh, một đánh dấu sự khởi đầu những năm tháng sinh viên tươi đẹp của cô, một đặt dấu cho sự kết thúc, hết thảy đều liên quan đến anh.

Mạnh Quân nhận ra cô không đủ hiểu Trần Việt. Nhưng có một kiểu người như vậy, không cần hiểu tường tận thấu đáo vẫn có thể biết được bản chất của người đó, vẫn có thể xác định đó là người nghiêm túc chân thành. Kiểu người này bình thường không nói nhiều, nhưng một khi mở lời sẽ khiến người ta cảm thấy từng câu chữ đều ẩn chứa sức mạnh. Một khi bị người như vậy chối bỏ phủ nhận thì sự tổn thương còn nặng nề hơn rất nhiều so với bị những người ồn ã xem thường.

Cô không lí giải được vì sao mình lại để ý tới cái nhìn của anh đến vậy, để ý đến — dáng vẻ bối rối bất lực của anh khi nói ‘Tớ nặng lời, cậu đừng để trong lòng’ lúc nhìn thấy cô khóc sau trận cãi vã hôm đó. Nhưng khi đó cô cứ một mực nhớ từng câu chữ anh chỉ trích mình, anh dỗ dành cô càng khóc nức nở: ‘Tớ đã để trong lòng rồi! Ngày mai tớ sẽ lập tức đi ngay. Tớ sẽ không bao giờ trở lại nơi này của các cậu nữa!’

Rõ ràng cô muốn nói, ‘tớ biết mình sai rồi’, nhưng không còn mặt mũi nào thốt ra, chỉ có thể cắn chặt môi nín lặng.

 Ánh nắng rơi dọc theo những viên ngói xanh, rải từng lớp lên căn gác xép của Trần Việt. Chú mèo nhỏ Vân Đóa nằm dài trên mái ngói, thư thái duỗi mình, bàn chân măng cụt không ngừng quơ quào chơi đùa cùng bóng nắng.

Cổng ngoài kẽo kẹt đẩy ra, Trần Việt về tới.

Anh bước vào sân, nhìn thấy Mạnh Quân, ánh mắt lặng lẽ dời đi, bước đến trước nhà mình. Vân Đóa ngóc đầu dậy, từ trên mái nhà nhảy phóc xuống xà ngang, men theo cửa sổ trèo xuống, im ắng đi tới bên chân anh. Anh tháo ổ khóa, đẩy cửa ra, bước qua ngưỡng cửa đi vào nhà, để ba lô xuống. Vân Đóa bám sát theo anh một tấc không rời.  

Anh ngồi trên bậc thềm, rửa sạch đậu đỏ, rau đắng, rau diếp ngồng, sườn heo và thịt bò rồi quay vào nhà nấu cơm. Dao cắt trên thớt, dầu reo trong chảo… Mạnh Quân ngồi ở bậc cửa nhà mình, nhìn anh, giống như xem một cuốn phim.

Anh nhẹ giọng: “Ăn chút gì đi, lát nữa đi đường đói bụng.”

Hai mắt Mạnh Quân bất giác cay xè, muốn giận dỗi nói không ăn. Nhưng người cũng đã sắp rời đi, cần gì phải nổi giận với anh. Cô đi qua nhà anh. Lần đầu tiên, anh dọp dẹp bàn làm việc của mình chừa ra hơn phân nửa để cô làm bàn ăn, để cô có một chỗ ngồi ăn cơm đàng hoàng đúng nghĩa.

Thịt bò xào bạc hà, sườn kho tộ, rau diếp ngồng xào tỏi, đậu đỏ hầm, canh rau đắng bày đầy trên nửa chiếc bàn làm việc, Mạnh Quân hỏi: “Cậu không ăn sao?”

“Tớ không đói.”

Mới ăn được mấy đũa, Mạnh Quân vô thức ngoái đầu tìm Trần Việt.

Anh ngồi trên bậc cửa, đưa lưng về phía cô, thinh lặng nhìn ra ngoài sân nắng, không biết đang nghĩ gì. Vân Đóa ở bên cạnh kêu meo meo, dường như anh không nghe thấy, không đáp lại nó, con mèo nhỏ dụi đầu vào chân anh rồi lủi thủi duỗi mình nằm im bên ngưỡng cửa.

Mạnh Quân ăn mà không cảm nhận được bất kỳ mùi vị gì, nhưng nghĩ tới đây là bữa cơm cuối cùng anh nấu cho mình, lại gắng gượng ăn thêm một ít.

Cô đặt bát đũa xuống, đi đến bậc cửa: “Tớ ăn xong rồi.”

Trần Việt ngẩng đầu nhìn cô trong giây lát rồi nhíu mắt nhìn về phía bức tường loang lổ nắng, hỏi: “Thu dọn đồ đạc xong hết rồi à?”

“Ừm.” Cô cuộn bừa quần áo nhét hết vào vali, coi như xong. Nói với Nhã Linh sắp trở về, Nhã Linh vô cùng mừng rỡ, bảo vừa khéo có thể lên kế hoạch phát hành album mới cho nhóm nhạc nữ Fanta-six vừa ra mắt.

Trần Việt trầm mặc không nói gì một lúc thật lâu, tựa như đang rơi vào trạng thái vô định. Mạnh Quân sải bước đi về trước cửa nhà mình, lúc này Trần Việt mới choàng tỉnh, đứng dậy khỏi bậc cửa, hỏi: “Vali để trên lầu sao?”

Mạnh Quân quay đầu lại: “Ừm.”

Cô nhìn thẳng vào mắt anh, muốn bắt lấy chút cảm xúc vụn vặt trong đó, nhưng không có cách nào nắm bắt được.

Anh đi qua sân, bước lên thềm, lướt qua cô vào nhà, lên gác xép của cô. Mạnh Quân đứng yên ở đó, ngón tay khẽ run rẩy trong gió.

Tiếng bước chân anh đi lên rồi xuống lầu, xách vali hành lý của cô đi thẳng ra sân.

Mạnh Quân chạy đuổi theo tới lối rẽ, quay đầu nhìn lại. Mảnh sân rêu phong quạnh quẽ, cây lựu trước tường trái đỏ rực như lửa, một con chim xanh đậu trên đầu cành.

Chia ly là lẽ thường tình chứa đầy nỗi mâu thuẫn của con người, vì chán chường mệt mỏi, ngỡ không gì níu giữ được chân, nhưng đến khi thật sự rời xa, vẻ tịch lặng đìu hiu nơi chốn cũ khiến người đi quay quắt.

Mạnh Quân bước ra cổng, chiếc vali đã nằm ngay ngắn trên xe ba bánh, được buộc chặt bằng dây thừng. Sáng nay, Bách Thụ đã lái xe van xuống thôn.

Trần Việt không nhìn cô, anh lặng lẽ tựa như ngọn núi, con đường, cây cầu và hàng cây nơi này.

Đợi Mạnh Quân ngồi yên vào chỗ, chiếc xe ba gác quay đầu, xuôi theo con đường núi nhanh chóng rời khỏi tứ hợp viện.

Núi đồi phủ kín một màu xanh, ánh nắng và bóng cây thoắt ẩn thoắt hiện trên gương mặt Mạnh Quân.

Đầu cô khẽ lắc lư theo thùng xe, mắt nhìn vào khoảng không vô định, thoảng hoặc mới lấy lại được sự tập trung. Chợt lơ đãng nhìn thấy một người phụ nữ trung niên đang phơi quần áo vừa giặt xong bên ngoài ngôi nhà đất nằm chênh vênh trên triền núi, một con ngựa cúi đầu đứng lim dim trong nắng mùa hè. Người phụ nữ đó thoáng nhìn khi chiếc xe chạy qua rồi hờ hững ôm chiếc sọt đi vào ô cửa tò vò tối mịt.

Mạnh Quân không hề nhớ ở đây còn có nhà cửa, cô chợt nhận ra mình chưa từng nhìn ngắm kỹ cảnh vật nơi này.

Lúc xe đi qua con đường mòn của thị trấn Thanh Lâm, cô ngẩn người thờ thẫn, đến khi sực choàng tỉnh, thị trấn đã chìm trong núi non trập trùng, không còn vết dấu. Cô còn chưa kịp dùng ánh mắt để nói lời tạm biệt sau cùng với nó, đã bỏ lỡ.

Xe ba gác một đường xóc nảy trên con đường núi. Ánh nắng tràn ngập khắp núi đồi như đại dương vô hình bao bọc lấy bọn họ. Không ai nói lời nào, tựa như sau những tranh cãi trong phòng học nhạc, cả hai không còn gì để nói với nhau.   

Những giọt mồ hôi nơi đuôi tóc xuôi theo gáy chảy xuống cổ Trần Việt. Gió thổi lộng tấm áo anh bay phần phật trước mặt Mạnh Quân, như lá cờ căng gió.

Những mỏm núi tựa ngàn con sóng biển biến mất nơi đường chân trời, xe đi vào con đường chính của thị trấn Lộ Tây. Con đường xi măng lâu ngày không tu sửa, đá vụn bị nghiền dưới lốp xe không ngừng kêu lạo xạo. Những mái nhà liêu xiêu cũ nát, mấy người đàn ông trung niên hoặc đứng hoặc ngồi xổm quanh chiếc xe máy trước cửa tiệm sửa xe; bốn năm người phụ nữ bưng bát cơm tán chuyện dưới mái hiên của một hàng tạp hóa nào đó; trẻ con vung vẩy cành cây ngừng ngừng chạy chạy bên đường như đang đánh trận giả, hét vang từng chuỗi tiếng dân tộc.    

Xe ba gác dừng lại, Trần Việt nghiêng đầu nói: “Đợi tớ một lát, tớ đi mua ít đồ.”

“Ừm.” Mạnh Quân nhìn anh xuống xe, đi vào ‘siêu thị tiện lợi’ kia.

Một ông cụ tấm lưng tôm còng oặt, cõng bao lương thực to lê từng bước nặng nhọc chầm chậm đi qua.

Mạnh Quân nhìn khuôn mặt như tấm giấy nhàu cùng đôi bàn tay sạm những nếp nhăn của ông cụ, cô chưa bao giờ nhìn thấy vết tích thời gian hằn sâu vào con người ta đến vậy, càng không tưởng tượng tấm lưng đó oằn cõng cả trăm cân thóc để mưu sinh.

Cô nhìn ông cụ, ông cụ cũng nhìn về phía cô.

Ánh mắt của ông cụ thinh lặng, vô hồn.

Cô bỗng nhiên nhớ đến một câu mà cô đã từng nghe ở đâu đó, ‘lòng tốt giả tạo rẻ tiền’.

Mạnh Quân ngồi ở ghế sau xe ba bánh, giống như ngồi trong một cái nồi bị lửa của mặt trời thiêu đốt. Người trên đường hoặc vô tình hoặc cố ý đều hướng ánh mắt về phía người phụ nữ bên trong nồi.

Ánh mắt của họ bình thản, hững hờ, giống như du khách ngắm nhìn món đồ sứ bên trong tủ kính viện bảo tàng. Cô không thuộc về thế giới của họ, họ cũng không quan tâm đến cuộc sống của cô.

Trong mắt Mạnh Quân và họ, đối phương chỉ là một chiếc lá bị thổi rơi trong gió, một chiếc xe lướt qua trên đường, không có sướng vui mừng giận, vui buồn hợp tan. Chỉ là một biểu tượng đạo đức giả. Bởi trong mắt của những kẻ ích kỷ như cô, nỗi đau trên đời là hư ảo, chỉ có nỗi đau trong tim mình mới chân thật hiện hữu.

Trần Việt trở lại, trên tay xách một túi ni lông, bên trong đựng sữa, bánh mì, nước khoáng, sô cô la và kẹo nổ, anh nhẹ giọng dặn dò: “Trời nóng, trên đường ăn một chút.”

Mạnh Quân đột nhiên cất lời: “Cậu xem thường tớ lắm phải không?”

Trần Việt ngẩn người, nhìn cô chăm chăm.

Bươn nắng cả đoạn đường dài, trên trán anh lấm tấm mồ hôi, anh nói: “Không có.”

Mạnh Quân mím chặt môi, không tin, chỉ lặp lại: “Kỳ thật tớ không phải người xấu, cậu đừng ghét tớ.”

Đáy lòng Trần Việt chấn động, anh lắc đầu, giọng điệu chậm rãi, nghiêm túc nói từng lời: “Thật sự không có. Cậu đừng nghĩ ngợi lung tung.”

Nhưng Mạnh Quân nghe lòng mình trở gió, cô tin Trần Việt không nói dối, nhưng có lẽ anh cũng giống như những con người qua lại trên đường, nhìn cô như nhìn lớp cát bụi vội vã cuộn tung rồi tan biến, không mảy may liên quan gì đến cuộc sống của anh.

Khóe môi Mạnh Quân run run: “Chí ít trong mắt cậu, tớ rất tệ.”

Trần Việt nhẹ nhàng đặt túi ni lông đựng đầy thức ăn xuống cạnh chân cô, nói: “Nếu như bởi vì chuyện xảy ra ở trường khiến cậu nghĩ như vậy thì cũng không có. Mạnh Quân, đây là hai chuyện khác nhau.”

“Có gì khác nhau?”

Trần Việt đứng bên cạnh xe, nhìn thẳng vào mắt cô. Đôi mắt anh khẽ nheo lại dưới cái nắng chói chang, anh nói: “Cậu rất tốt. Nhưng mỗi người đều có vị trí thích hợp của riêng mình. Có lẽ vị trí của cậu không nằm ở nơi này, chỉ đơn giản như vậy. Tựa như tính cách của cậu, nếu đặt ở nơi khác có thể lại là một điều tốt.”

Mạnh Quân ngơ ngác, một cơn đau nhói tức nghẹt dâng lên trong lồng ngực, cô mỉm cười chua chát, đôi mắt đỏ hoe, lắc đầu: “Không có nơi nào dành cho tớ.” Cô cất giọng bất lực: “Con người tớ, xuất hiện ở nơi nào cũng không thích hợp. Mẹ tớ luôn nói tớ có vấn đề nghiêm trọng, khiến người ta chán ngán mệt mỏi, không ai thật lòng thích tớ.”

Trần Việt không đành lòng nhìn cô dằn vặt bản thân mình, cúi đầu nói: “Mọi chuyện đều sẽ qua. Sau khi về Thượng Hải, cậu nhất định sẽ sống thật tốt. Cậu hãy vui vẻ, đừng lo lắng sợ hãi bất cứ điều gì.”

Cổ họng Mạnh Quân thắt lại, nước mắt lưng tròng.

Cô đến thị trấn Thanh Lâm một tháng, không có bất kỳ ai đề cập đến trận sóng gió kia với cô. Nơi này tựa như chiếc lồng kính cách biệt với thế giới, nhưng Trần Việt biết. Cô đoán anh biết. Anh không chỉ biết Hà Gia Thụ, biết mẹ cô, anh còn biết cả Lâm Dịch Dương.

Cô quẹt mắt, nhẹ giọng phản bác: “Cậu chỉ an ủi tớ vậy thôi. Nói thì đơn giản nhẹ nhàng.”

Trần Việt nói: “Bởi vì tớ biết cậu. Tớ biết cậu là người như thế nào.”

Những lời này của anh khiến cô bỗng chốc không kiềm chế được cảm xúc: “Cậu biết tớ được bao nhiêu? Không hiểu gì về tớ thì đừng tùy tiện nói tốt cho tớ. Tớ ghét nhất là những người dễ dàng nhận xét tốt về tớ, vừa gặp đã hào phóng vung tay cho một trăm điểm, rồi khi hiểu thêm một chút thì trừ dần trừ dần, trừ cho đến khi không còn gì để trừ nữa thì bảo ‘tớ khiến họ quá thất vọng, con người thật của tớ là như thế này sao?’ Những kẻ như vậy còn đáng ghê tởm hơn rất nhiều so với những người ngay từ đầu đã chán ghét tớ. Ngay từ đầu tớ cũng đâu có làm gì để khiến các cậu cảm thấy tớ là người tốt.”

Cô tức tưởi nói một hơi, nước mắt lăn dài trên má, quay đầu đi chỗ khác nhìn mặt đường bong tróc đứt gãy, môi run rẩy.

“Đừng khóc.” Trần Việt nhẹ nhàng nói, “Mạnh Quân, không có chuyện gì lớn đến mức đáng để cậu rơi nước mắt.” Cổ họng anh đắng chát: “Đối với cậu mà nói, tớ cũng không phải là một người quan trọng gì. Cậu cần gì phải vì những lời nói của tớ mà tức giận không vui.”

Gió núi thổi qua, những giọt nước mắt lại rơi xuống, Mạnh Quân quýnh quáng: “Tớ không có ý đó…”

“Tớ biết.” Trần Việt nói tiếp: “Tớ chỉ muốn nói, cậu không cần khắt khe với bản thân, đừng ép mình phải hoàn hảo trong mắt người khác, cũng không cần theo đuổi lời khen ngợi của tất cả mọi người. Có một số người một số việc, chẳng qua cũng chỉ là núi sông trên con đường cậu tình cờ đi lướt ngang qua mà thôi.”

Thoắt cái đã vụt qua.

“Vậy sao.” Mạnh Quân ngơ ngác hỏi: “Trong mắt cậu, tớ là ngọn núi cậu tình cờ đi lướt qua sao?”

Trần Việt mím chặt môi, ngoảnh đầu nhìn con đường hun hút, không trả lời. Anh đè nén cảm xúc, hít một hơi thật sâu, lúc quay lại nhìn cô, chỉ nói: “Đi thôi.”

Anh ngồi lên xe, nhưng Mạnh Quân lại chỉ tay tới ngã rẽ phía trước, hờn dỗi nói: “Tớ nhớ xe ngựa ở ngay đó. Không làm mất thời gian của cậu nữa. Cậu thả tớ xuống đây là được rồi.”

Trần Việt không quay đầu lại, mắt nhắm chặt: “Tớ trực tiếp đưa cậu đến Nhược Dương sẽ nhanh hơn xe ngựa. Nếu không giữa đường cậu lại phải đổi thêm một chuyến xe.”

Về mặt cảm xúc Mạnh Quân biết mình nên từ chối, cô cúi đầu một hồi lâu, cuối cùng không nói gì.

Song xe vừa ra khỏi thị trấn chưa bao lâu đã bị chặn lại. Hơn chục con ngựa, trâu bò cùng dê rừng, con đứng con gồ lưng nằm ườn ra phơi nắng, nhởn nhơ gặm lá cây và cỏ dại bên đường. Một chú ngựa con cứ lọc ca lọc cọc chạy loăng quăng không ngừng, dê be… e… he, bò ụm… bò… ò inh ỏi, không biết ông chủ đã đi nơi nào.

Trần Việt đợi một lát, xuống xe hỏi ông cụ gần đó, ông cụ bảo người chủ có việc gấp, đi vệ sinh rồi. Lúc quay lại, sắc mặt anh không mấy tốt. Hai người lại ngồi đợi một lúc, bàn tay đặt trên tay lái của Trần Việt cứ nắm chặt rồi thả, thả rồi lại nắm chặt.

Anh và cô, một trước một sau, ngồi lặng im, đối mặt với đám bò dê ngựa không có cách nào giao tiếp.

Mặt trời ban trưa nóng đến đỉnh điểm, tiếng ve kêu ra rả trên đỉnh đầu như muốn xé toạc cả nắng hè.

Rốt cuộc, Mạnh Quân lên tiếng: “Cậu về trước đi, thả tớ xuống chỗ xe ngựa đằng đó là được rồi.”

Trần Việt không quay lại, hướng về phía đám dê bò kia, nói: “Ráng đợi thêm một lúc nữa đi, đây là con đường duy nhất để ra khỏi thị trấn, bây giờ cậu ngồi xe ngựa cũng không thể đi qua được.”

Mạnh Quân: “Vậy tớ đợi một mình được rồi, đừng lãng phí thời gian của cậu.”

Trần Việt im lặng một hồi lâu, nói: “Hôm nay tớ không bận việc gì.”

“Sao cậu cứ nhất định phải đưa tớ đi chứ?!” Mạnh Quân đột nhiên mất kiểm soát: “Cậu cho rằng tớ rời đi là vì những gì cậu đã nói, nên trong lòng áy náy muốn đối xử tốt với tớ sao? Không phải bởi vì cậu, hoàn toàn không liên quan gì đến cậu hết, cậu thật sự không cần phải làm như thế này đâu.”

Trần Việt cúi thấp đầu, nhưng không đáp lại.

Mạnh Quân chỉ thấy bóng lưng anh trầm mặc đến tột cùng, anh nắm chặt tay lái, những đường gân xanh nổi hằn trên mu bàn tay.

Đừng đi được không…

Anh cúi đầu, nhìn chằm chằm mặt đất; há hốc miệng, cổ họng rát buốt nhưng không có cách nào thốt ra câu nói đó. Giống như bốn năm trước, anh đứng trong bóng đêm nhìn cô, đau đến xé lòng nhưng không thể bật thốt thành lời.

Phải nói thế nào đây, những lời mà ngay từ đầu đã không thể thốt ra khỏi miệng.

Cõng cậu về doanh trại là tớ, núi Phổ Đà tìm cậu là tớ, đĩa than kia là tớ khắc, số phiếu kia là tớ hack… Không thốt nên lời.

Có một khoảnh khắc như vậy, Trần Việt cảm thấy mặt đất trở nên mờ nhòe mơ hồ, lúc nước mắt chực trào rơi xuống —

Rốt cuộc, từ đằng sau vọng đến tiếng vó ngựa lộc cộc, một chiếc xe ngựa chạy tới, từ bên trong thùng xe vang dội những tiếng gọi hớt hải của bọn trẻ: “Cô Mạnh ơi!”