Chương 107 Quan Thương

Đức Vua Trần Nhân Tông đang ngồi trầm tư trong thư phòng, trong tay ông là các tấu chương của các lộ gửi lên. Lấy cớ khó khăn sau c·hiến t·ranh các gia tộc lớn ở các vùng đang không chịu nộp thuế buôn bán, và ruộng đất. Ông biết từ trước đến nay các triều đình các đời đều có các gia tộc lớn đứng sau hậu thuẫn. Chẳng có vị vua nào là dân áo vải cả kể cả Đinh Bộ Lĩnh cũng là con của Đinh Công Trứ, nha tướng của Dương Đình Nghệ, giữ chức thứ sử Hoan Châu. Mặc dù sau này cho loan truyền là con nhà nghèo phải đi chăn trâu thực ra là trông trâu hộ chú thôi. Con nhà nghèo không có gia thế, không được học hành tử tế thì giỏi lắm tụ tập vài chục lâu la lên núi làm thảo khẩu thì được chứ không được học hành thì làm sao quản nổi vạn quân chứ đừng nói quản lý một đất nước. Mai Thúc Loan với biệt danh vua Đen họ Mai cũng nhờ sự giàu có của gia tộc họ Đinh đằng vợ và ủng hộ của các hào trưởng các vùng trong đó có cả bố vua Phùng Hưng sau này mới dựng cờ khởi nghĩa thành công.

Họ Lý lên ngôi cũng là sự thỏa thuận của Dương Vân Nga đằng sau là gia tộc họ Dương có nhân vật nổi tiếng lịch sử là Dương Đình Nghệ (bà là con của Dương Tam Kha ) và gia tộc họ Lý. Các gia tộc lớn ở Đại Việt như họ Ngô, Đinh, Lê, Hồ, Nguyễn… có căn cơ hàng trăm năm, mỗi dòng họ lên ngôi thì ngoài thực lực dòng họ còn có sự ủng hộ của một số gia tộc khác. Nhà Lý khi lên ngôi muốn thoát dần khỏi sự ảnh hưởng các gia tộc lên mở các khoa thi để con cháu các dòng họ khác cũng có thể làm quan. Nhưng cũng không đơn giản như vậy vì để học hành chi phí mua sách vở cũng vô cùng đắt đỏ nên dân gian có câu muốn làm quan “nhà nghèo thì học võ, nhà giàu thì học văn”.

Sau c·hiến t·ranh Đại Việt cần rất nhiều tiền để khôi phục và phát triển kinh tế và cần chuẩn bị cho cuộc xâm lăng tiếp theo của nhà Nguyên. Các dòng tộc cũng muốn lợi dụng sự khó khăn của nhà Trần lúc này để có thể chia chác thêm lợi nhuận và củng cố căn cơ của mình. Họ muốn có thêm quyền lợi như sắp xếp thêm người vào các vị trí quan lại của triều đình, ăn chia lợi nhuận các ngành kinh doanh như muối, sắt .. mà triều đình đang độc quyền. Có một số đề nghị kết thông gia với các công chúa hoặc hoàng tử để tăng sự liên kết giữa các họ với họ Trần làm trái với di ngôn của Thái Sư Trần Thủ Độ.

Nhờ có Mạnh nên hiện tại triều đình có thêm một số khoản thu, nhưng hiện vẫn chưa đủ. Nguồn trái phiếu của Triều Đình phát hành theo ngợi ý của anh cũng đã tung ra nhưng mới được một số quan chức và nhà giàu mua hơn vạn lạng bạc. Các gia tộc tung tin sẵn sàng mua hàng chục vạn lạng bạc trái phiếu để ủng hộ triều đình nhưng cần triều đình có những thỏa thuận riêng với họ. Đó là điều Trần Nhân Tông đang cân nhắc nếu dịp này nương tay thì họ sẽ lấn tới, có thể họ cũng sẽ đòi chia phần những ngành mới như thủy tinh, xi măng, dệt và in vải …Trần Nhân Tông đau đầu vì những đòi hỏi này của các gia tộc. Khi các gia tộc thò tay vào công việc triều chính thì nhiều quyết sách của triều đình cũng phải điều chỉnh theo ý độ của họ dần dần quyền lực của triều đình sẽ suy giảm nghiêm trọng nguyên nhân sâu xa của việc thay đổi triều đại mới.

Đang suy nghĩ, đột nhiên bị cắt ngang bởi phó thái giám tổng quản.

-Muôn tâu Hoàng thượng, có Thần oai tướng quân Trần Mạnh xin gặp.

Trần Nhân Tông gật đầu, cho y vào. Một lát sau Mạnh bước vào định hành lễ, Trần Nhân Tông ngăn lại nói

-Chỗ này là ngự thư phòng nên ngươi không cần hành lễ. Người đâu ban ghế



Sau khi ngồi Trần Nhân Tông sai sai dâng trà cho Mạnh và hỏi.

-Chắc hôm nay khanh đến vì việc đi sứ lần này

Mạnh gật đầu nói.

-Hoàng thượng sáng suốt, thật ra lần này tại hạ muốn nhân chuyến đi này mở rộng hệ thống quan thương của triều đình để tăng nguồn thu cho triều đình.

Trần nhân Tông ngạc nhiên hỏi lại.

-Ta chưa hiểu ý “ quan thương” của ngươi.

Mạnh giải thích.

-Từ trước đến nay triều đình không tham gia kinh doanh chỉ thu thuế và lợi nhuận từ một số ngành triều đình độc quyền quản lý. Thần muốn triều đình mở rộng phát triển kinh doanh nhưng không phải là ở trong nước. Như vậy sẽ vô tình chèn ép các thương nhân trong nước mà mở rộng kinh doanh ở nước ngoài cụ thể là nước Nguyên. Hiện nước Nguyên đang là nước có nguồn hàng xuất và nhập khẩu lớn nhất thế giới, nếu chúng ta tham gia sẽ có thể thu được nguồn lợi lớn từ các sản phẩm mà triều đình đang và sẽ sản xuất. Thần tin chỉ vài năm nguồn thu này sẽ kiểm được hàng năm là hàng triệu lượng.



Trần Nhân Tông nghe vậy thì như thấy tia sáng trong màn đêm và nói.

-Ngươi có biết hàng triệu lượng là bao nhiêu không ? Khanh muốn Trẫm hỗ trợ như thế nào để làm được việc đó

Mạnh gật đầu nói

-Một triệu lượng là bằng tiền quốc khố hai năm. Thần muốn lập một ty chuyên về việc này, những người quản lý cấp cao là mệnh quan của triều đình giỏi về kinh thương để hỗ trợ thần trong việc mở các cửa hàng tại nước Nguyên và sau này là các nước khác. Như vậy chúng ta có thể kiếm những khoản doanh thu lớn từ việc kinh doanh tuy nhiên ở nước Nguyên chúng ta sẽ núp bóng hiệp hội kinh thương cá nhân chứ không phải của triều đình để tránh bị thiệt hại khi có c·hiến t·ranh xảy ra.

Trần Nhân Tông nói.

-Việc này cần người tin cậy và có thể ở nước Nguyên một thời gian dài ngươi xem có thể tiến cử ai làm tốt việc này.

Mạnh nói

-Hạ thần có một người bạn giỏi về kinh thương, cũng ở Kinh Thành thần xin tiến cử người này.



Trần Nhân Tông nói.

-Vậy có dịp ngươi dẫn người đó vào cung gặp ta, ta sẽ quyết định sớm. Nếu việc này thành thì đây là công lao lớn nhất của ngươi, ta sẽ phong cho ngươi lên hàng nhị phẩm.

Nhân tiện hoàng thương hỏi.

-Việc triển khai cái gọi là sổ xố của ngươi đến đâu rồi.

Mạnh lấy mấy mẫu sổ số anh đã in và nói

-Thần đã cho làm mẫu này nhiều màu sắc phối hợp mà chỉ xưởng in triều đình mới có để tránh làm giả. Vài ngày nữa sẽ phát hành. Giá mỗi vé là một đồng Nguyên bảo nhưng trúng là sẽ là một năm mươi lạng bạc. Mỗi ngày sẽ phát hành một vạn vé và sẽ cho quay số công khai ở cổng thành. Thần tin dân chúng sẽ nhiều người muốn tham gia để thử vận may. Số tiền thu đươc hàng ngày sẽ nhập vào quốc khố.

Hoàng thượng gật đầu nói.

-Việc này ta đã trao quyền cho ngươi, nhà ngươi cứ trao đổi với bên Bộ Hộ triển khai cho sớm.

Mạnh xin phép ra về, Hoàng thượng nhìn theo anh đầy hy vọng. Có thể anh sẽ giúp Đại Việt vượt qua cơn sóng dữ lần này. Mạnh quyết định chưa về ngay nhà mà ghé qua quán nướng để báo tin vui cho Cẩn. Từ sau cuộc c·hiến t·ranh quán nướng bị phá nên mới xây dựng lại, nhưng cũng không còn đông khách như trước do nhiều khách cũng bị ảnh hưởng tiền bạc vì cuộc chiến. Mạnh lại đang cần người nên thấy nếu để Cẩn trông coi quán nướng thì quá phí một tài năng. Sau thời gian để Cẩn coi quán anh thấy đây là người giỏi ngoại giao, tính toán chu đáo và cẩn thận nên đã bàn với Trần Khánh Dư để trao cho anh ta một cơ hội. Được sư đồng ý của Trần Khánh Dư Mạnh đã nói chuyện với Cẩn, anh ta chưa lập gia đình lại có cơ hội thỏa chí vẫy vùng nên đồng ý ngay.

Sau khi nhận được tin của anh Cẩn rất vui, anh đã được Hoàng thượng đồng ý vậy là có được một chức quan, tuy quan nhỏ nhưng cũng coi như đã nhập sĩ. Người anh em thân với mình từ thời còn là thầy giáo làng giờ đã làm quan to và giúp anh làm quan, đúng là anh không nhìn lầm người. Anh vội chào Mạnh rồi đi về ngay nhà báo tin cho gia đình, nhận được tin vui của Cẩn bố anh mừng rỡ vội vàng sai vợ sắp lễ để thắp hương bái tạ tổ tiên sau bao năm mong chờ con ông cũng sắp được làm quan triều đình.